25990 skanuj0002 (374)

efekty badań stylistycznych mają zawsze charakter języko/nawc/y. feksty litem* ki opisujemy stylistycznie dokładtiie tuk samo jak wszelkie lunę teksty: nauknwfl dziennikarskie, pisane, mówione. Więcej — nie ma stylów specyficznie literackie jeśli literaturę rozumianą jako zbiór dzieł literackich coś spośród tekstów wyróżni* tfl chyba Jtylko to, że wykorzystują one wszelkie znane style funkcjonalne ję*/s k A jednak istnieje stylistyka specyficznie literacka. Ze względu na cel, jaki stawime sobie w badaniach stylistycznych, można wyróżnić:

a)    stylistykę językoznawczą, która analizuje składniki tekstu i

z jakiego zwyczaju językowego, czyli społecznego stylu funkcjonalnego one pochlub,u

b)    stylistykę tekstu, która syntetyzuje konstatacje stylistyki językozi,,,_WI czej w odniesieniu do całościowej budowy wypowiedzi;

'i' c) stylistykę literacką, której zadanie polega na zestawieniu lakiM konstatowanych przez stylistykę językoznawczą i stylistykę tekstu ze strukturą u(\vu« literackiego i dokonaniu funkcjonalnej analizy tych faktów.

Stylistyka literacka nie zadowala się zatem stwierdzeniem występowania w ście faktu językowego i ustaleniem jego proweniencji, ponieważ zobowiązana |, ,j ujawnić i określić jego zamierzoną celowość, stylistyczno-semantyczny efekt wynik,nJ cy stąd, że z jednej strony — współtworzy on skomplikowaną strukturę d/ic|d z drugiej zaś — że pozostałe elementy tej struktury oddziałują na ów fakt języki

System językowy

Warunkiem właściwego ujęcia i zrozumienia problematyki stylistyki jest stawienie kilku uwag — z konieczności bardzo ogólnych — na temat budowy ję/yfc.. zasad komunikacji językowej i funkcji wypowiedzi, bez czego nie jest nio/||^|i określenie zjawiska stylu językowego i czynników determinujących jakości jeiyku wo-stylistyczne tekstu-wypowiedzi.

Język jest to system znakowy służący jako narzędzie lecznej komunikacji ludzi. Na ten system składa się zasób znaków ję/y|,,₍ wych, słów, których użycie tekstowe regulują językowe normy — gramatyka Respektowanie tych norm mających charakter społeczny gwarantuje poro/umiiuj językowe.

Znaki językowe Normy językowe = Język

Zarówno budowa znaków językowych, jak i charakter norm regulująi yufl użycie znaków-symboli są problemami z naukowego punktu widzenia bardzo skn|M plikowanymi. Naukowy opis naszych potocznych, codziennych aktów komunikain językowej jest bardzo trudny i rzadko kiedy zadowalający. Językoznawstwo teoiriyiiJ

M »lt n "I iiwor/.rninii modelu systemu językowego. Oczywiście, do podręcz-i¹1"" |U7itlNlnwiriue problematyki stylistyki i stylu, zreferowanie owych MMlltih upraw systemu językowego jest konieczne, zatem muszę — I iii |    < * • * i■ |oki |est możliwy omówić charakter znaków i norm.

pttlMitio ns ni zimkiem językowym, ściślej, elementarną cząstką systemu języ-Htfttttf tu Nie posiada om znaczenia, w sferze rzeczywistości pozajęzykowej ■Mmlii mu nu , jego funkcja symboliczna równa jest zeru. Współczesne

EPPltWo lila wymienionych tu cech fonemu nazywa go elementem ■Mi H I m * y »i e m u językowego. Jakkolwiek fonem sam nie znaczy, to i je n ili to/nieowiM znaczenia. W serii wyrazów:

rama rana rasa rafa rata rada

■fl od siebie (wszystkie) tylko trzecią z kolei głoską, uzyskujemy i Hildo |i Innemu w systemie językowym. Głoska i fonem nie stanowią am i di wkę dęli ni u jemy jako n aj mniejszy, niepodzielny o d -

0    \ • iit 11 ii iliłtMt fonem jako najmniejszą cząstkę systemu ^ o kiom 'lianowi zespół cech artykulacyjnych, różnicujących znaczenia no\ , |o głoski min w wyrazach rama i rana wskazuje na cechę dystynktyw-, | d-<i inlejsee artykulacji, podobnie jak opozycja s\f w wyrazach rasa

1    m i,t/\ min i rada różnicują znaczenia dzięki cesze dźwięczności. Głoska Hi iii uiMsli fonetyki, fonem — fon ol o gi i. Języki różnią się między

li, »b,i I.......... prymitywne mogą liczyć kilkanaście, rozwinięte języki

rvlki!| lęzyk polski posiada 54 fonemy.

i ftimioMiii e/.ęści składowe morfemu, który jest najmniejszą cząstką nso mii językowym. W wyrazie nauczycielka potrafimy wyróżnić na-ii_lljdii|i m\ go w takich wyrazach jak na-prawić, na-giąć,

•Iiih|iIm|i my go w wyrazach uczyć, nauka,

MSio.ol. IOlfliatu czasu przeszłego, morfem gramatyczny, dii'i|dn|i my g" w wyrazach myśli-ciel, wierzy-ciel, mi o/M.u ztijący rodzaj żeński,

Inlltiii IIIiluiyjliy, końcówka mianownika 1. poj. r. ż.

HHflhiriy ultlttclojtl się na wyraz. Reguły ich składania są bardzo ■fc.K« i y,yli jednostka systemu leksykalnego, to kombinacja mor-|l _/4 ujr ZfiilcŻIH! jest od jakości i wyniku tej kombinacji. Co io miicgo WWtyoiel. W każdym razie wyraz posiada określone ar uli iiio/r rli iiicMlcm składowym zdania, które stanowi kolejne ^bAftWrK"' II ⁽i i hm i c i m wyróżniającym wyraz w sekwencji wyrazów di i li I,

I#Jmi i lid II out ką powiadomienia i łączy wyrazy zgodnie ubił Pi m fila w * iwy i konstytutywny człon zdania stanowi osobowa Ibrtnti