Pasożytnictwo- związek między 2 organizmami, w którym l(pasożyt) żyje kosztem 2 (żywiciel), powodując w jego organizmie zmiany chorobowe.
PIERWOTNIAKI
Kształt ciała: pasożyty tkankowe- owalne; pasożyty płynów ustrojowych- wydłużone,wrzecionowate.
Zanik: organelli pokarmowych (cytostom,cytopyge); wydalniczych (wodniczka tętniąca); organelli ruchu (u pas.tkankowych,pozostają u pas.płynów ustrojowych).
Oddychanie: brak dostępu wolnego tlenu-uwalniany ze zw.chem.
Rozmnażanie-olbrzymia różnorodność:
- wiciowce pasożytujące we krwi-żywiciele pośredni (owady krwiopijne,pijawki,kleszcze);
- pasożyty wyw.choroby weneryczne- brak żywicieli pośrednich;
- kulorzęsek- brak żywicieli pośrednich (woda);
- przemiana pokoleń i nasilona rozrodczość u sporowców; u kokcydiów w pokoleniu bezpłciowym podział wielokrotny- schizogonia (kilkanaście komórek potomnych), w pokoleniu płciowym wytwarzane spory-wyd.na zewnątrz;
- w niekorzystnych warunkach powstają formy przetrwał ni kowe (kokcydia,korzenionóżki);
- u wiciowców z rodzaju Trypanosoma zjawisko cyklomorfozy; dopiero po przejściu cyklomorfozy wykształcane formy inwazyjne.
PŁAZI ŃCE
1. Przywry.
Zewnętrzniaki (zwykle pasożyty zmiennocieplnych,zw.ryb):
-oczy- niektóre gatunki,na przednim końcu ciała;
- aparat czepny- lepiej rozwinięty niż u wewnętrznych,gł.w tylnej cz.ciała-przyssawki,haki,klamry;
- rozmnażanie- rozwój prosty,bez przemiany pokoleń,bez żywicieli pośrednich.
Wewnętrzniaki:
- aparat czepny- tylko przyssawki,zwykle 2-gębowa i brzuszna;u pasożytów krwi możliwy brak;
- pow.ciała- oskórek-odporny na enzymy trawienne żywiciela; gdy uwsteczniony układ pok.-bierze aktywny udział w odżywianiu(blaszki,mikrokosmki zwiększające powierzchnię chłonną),zwł.u młodocianych form pasożyta;
- kształt ciała- płaski,listkowaty-ułatwia przywieranie do podłoża;
- oddychanie-beztlenowe-rozkład glikogenu (glikogen-mat.zapasowy w parenchymie);
- przyssawki i gardziel- silnie unerwione;
-układ pokarmowy- ślepe jelito,częstoszczątkowe,mocnouwstecznione,zwł.u pasożytów krwi;
- rozmnażanie:
-zwykle obojnaki,samozapłodnienie lub zapłodnienie krzyżowe;
-nieliczne rozdzielnopłciowe- silnie zaznaczony dymorfizm płciowy;
- skomplikowany rozwój- min. 1 żywiciel pośredni(zwykle ślimak);
- stadia larwalne:
- miracidium (wolno żyjące) - pierwszy żywiciel pośredni(ślimak);
- sporocysta (partenogenetyczna);
- redia (partenogenetyczna);
- cerkaria- drugi żywiciel pośredni (różni);
- metacerkaria (w drugim żywicielu lub środ.zewn.)- do żyw.ostatecznego (kręgowiec);
- żywiciele pośredni- „sprytni dobrani":
- przywra kocia- ślimak- ryba- kot;
- motylica- ślimak- środ.zewn.(rośliny)-bydło;
-motyliczka- ślimak- porażona mrówka (trawy)- bydło;
- Schistosoma- ślimak- woda- czynnie do ost.żywiciela.
2. Tasiemce.
Aparat czepny-w skoleksie(główce)- bruzdy,przyssawki,haki.
Brak - ukł.oddechowego,p.pok.,narządów zmysłów.