26129 strona (135)

2.    Strefa zagrożenia obejmuje przestrzeń kilku metrów w osi strumienia pem oraz nieco mniejszą przestrzeń z pozostałych stron aparatu. W tej strefie wolno przebywać tylko w okresie niezbędnym, do obsługi pacjenta i aparatu. Nie należy ustawiać stolików i krzeseł, które mogłyby prowokować do zatrzymywania się.

3.    Strefa przejściowa, w której przebywanie jest dozwolone tylko w ograniczonym czasie.

Aparaty diatermii podlegają okresowym kontrolom, dokonywanym przez inspektorów Państwowej Inspekcji Radiowej (PIR) i stacji sanitarno-epidemiologicznych, którzy wyznaczają granice stref bezpieczeństwa.

Nierzadkie są opinie o przesadnej ocenie zagrożenia i przesadnej ochronie przed promieniowaniem diatermii w Polsce. Skutkiem surowych przepisów, które znacznie powiększają koszty zabiegu jest niechęć do stosowania diatermii, zwłaszcza mikrofalowej. W innych krajach nie obowiązuje tak daleko posunięta ochrona. Ta pozame-dyczna przyczyna powoduje wypieranie diatermii o emisji ciągłej przez diatermię o emisji impulsowej. Emituje ona znacznie mniej energii, wyznacza się wokół niej mniejsze strefy ochronne i stawia mniejsze wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy.

3.5. Oziębianie

Oziębianie, czyli odbieranie energii cieplnej tkankom, wyraża się obniżeniem ich temperatury. Oziębianie w celach medycznych występuje w trzech głównych postaciach:

1.    Oziębianie z użyciem temperatur kriogenicznych, tj. niższych od 0°C.

2.    Oziębianie z użyciem temperatur wyższych od 0°C.

3.    Hipotermia kontrolowana określonych części ciała lub całego ustroju.

W procesach oziębiania wymienionych w pkt. 1 i 2 dochodzi tylko do kilkuminutowego obniżenia temperatury zewnętrznych warstw skóry od 1 do 10°C, a do leczniczych skutków zalicza się reakcje termoregulacyjne. Hipotermia kontrolowana obejmuje tkanki położone głęboko, jest metodą chirurgiczną i została potraktowana w tym podręczniku tylko marginalnie.

Przy oziębianiu temperaturami kriogenicznymi reakcje i ich skutki lecznicze są inne niż przy oziębianiu temperaturami wyższymi od zera, a także inna jest technika wytwarzania i stosowania zimna. Przy oziębianiu w temperaturach powyżej zera chłodziwem (czyli nośnikiem odbieranego ciepła) jest najczęściej woda. Przy oziębianiu z użyciem temperatur kriogenicznych najczęściej chłodziwem jest powietrze lub jego główny składnik - azot.

Lecznicza metoda oziębiania temperaturami kriogenicznymi, niższymi od zera, otrzymała nazwę krioterapii.

135