26925 IMGE78

X2 Izabella Lignowska

Wejście do instytucji totalnej odbywa się poprzez „ceremonię degradacji”⁵". Podobnie dzieje się w przypadku przyjęcia do Monaru. Nowy pacjent zostaje pozbawiony prywatności i wszelkich praw. często jest, w swoim mniemaniu, upolca-lany i obrażany. Traci wszystkie swoje role i staje się elementem grupy. Reguły życia w ośrodku zasadniczo różnią się od tych, do jakich przywykł żyjąc na zewnątrz. Wszystkie podstawowe funkcje życiowe wykonywać powinien w sposób określony przez odpowiednie reguły. Kontakty ze światem zewnętrznym traktowane są jako przywilej i sprowadzone do minimum²¹.

Zdaniem M. Malinowskiej, głębokość i rozległość obszaru patologii osób uzależnionych od opiatów powoduje, że na sukces może liczyć tylko taki system, który słonecznie zablokuje mechanizm negatywnego sprzężenia, funkcjonujący w tej grupie, pomoże wypełnić uzależnionym pustkę społeczną i „aksjologiczny niebyt" oraz pomoże zbudować nową. inną tożsamość. Koniecznej, jak się wydaje, „totalności” i intensywności oddziaływań nie zapewniają ani oddział detoksykacyjny, ani poradnie Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej. Szansę taką wydają się, jej zdaniem, dawać ośrodki Monaru²².

Okazuje się więc. że właśnie taki typ oddziaływań może nie tylko nie być przeszkodą. ale wręcz przeciwnie, może stanowić konieczny warunek prowadzenia terapii. Zresztą owa „totalność” systemu jest stopniowalna w zależności od etapu leczenia, na którym znajduje się pacjent. W miarę zbliżania się ku końcowi procesu terapeutycznego, ośrodek z ingerującego we wszystko systemu staje się miejscem dającym oparcie i poczucie bezpieczeństwa Natomiast relacje między pacjentami a kadrą zmieniają się od stosunku pełnej zależności i posłuszeństwa do relacji całkowicie partnerskich. W miarę upływu czasu, następuje wzrost znaczenia pacjenta, jako współtworzącego rzeczywistość ośrodkową partnera kadry terapeutycznej. Zrozumienie tego mechanizmu przez pacjenta powinno przeciwdziałać postrzeganiu „mendy monarow skiej” jako systemu niszczącego jego indywidualność. Temu samemu służy również wiara zarówno we własną szansę wyleczenia, jak i w skuteczność stosowanej wobec narkomanów terapii. Ciągła świadomość pełnej dobrowolności uczestniczenia w socjoterapii powinna dodatkowo wzmacniać przekonanie o celo-(■■ici współpracy z terapeutami i skutecznie przeciwdziałać postawom buntu.

PRZYPISY

JUL KotaiWci. Zagadnienia psychoterapii w leczeniu odwykowym młodocianych toksykomanó ■Mb K/>miDoiogic/nc. Kryminalistyczne i Penitencjarne", T. 3, Warszawa 1973.

*T- Kowalewicz. M Malinowski. Charakterystyka warunków spoleczno-psychologicznych i me-^^■HirmMMOwwaa uzależnienia u młodzieży. Załącznik: Sposoby podejścia do problemu nar-tMW. Raport etapowy. Instytut Psychooeurologiczny 1983.

L. ZpnJu. Taksy komorne. Zagadnienia społeczne i kliniczne (rozdz. 1: „Pojęcia ogólne i ddiMtM Warszawa 1976. PZWL.

*C Cadwod-Słkorska. A Bielewicz. J. Moskalewicz. Uzależnienie lekowe w Polsce, Raport In-Psyrhnna—uhigk im.go 1981, s; I.

’ P. Zakrzewski. Eskalacja zażywania przez młodzież Środków uzależniających aragJtłgjhtMittKĘĘ^^U leczne konsekwencje. W; Sympozjum - Narkomania w Polsce. 16-17 października 1981. Częstochowa 1982. referaty.

*    T. Thille, L. Zgirski. dpi cii.

’Cz. Cekiera. Toksykomania. Narkomania, leknmania. alkoholizm, nikotynizm. Urncumu 1985 PWN. s. 54.

’T. Hanausck. W. Hanausek. Narkomania. Studium kryminologuzna-kryminalatyczne. two Prawnicze. Warszawa 1976. s. 77.

*    Cz. Cekiera, op. cii. s. 53.

*M. Latoszck, P. Ochman. 1. Koziof-Bielska, Socjologiczne aspekty narkomanii. Jada 8o4^ giczne" 1981 nr 3.

"T. Thille, L. Zgirski. op.cit.. s. 35.

" Z. Welcz. Choroba jako dewiacja społeczna. .Studia Socjologiczne" 1979 ar 3. t 151.

¹¹ Patrz. Sympozjum - Narkomania w Polsce...

" B. Uramowska-Żyto. Medycyna a wartoici, Studia Socjologiczne" 1976 ar 3. i. 189.

" Patrz. Sutut Młodzieżowego Ruchu na Rzecz Przeciwdziałania Narkomanii Monar.

¹⁵ K. Jankowski. Mój Sambhala. Warszawa 1978.

“ „Społeczność" w rzeczywistości Monara funkcjonuje również w drugim znaczenia: jaka określenie ludzi w ośrodku - pacjentów i kadry.

" T. Kowalewicz. Mnnamwski model przeciwdziałania narkomanii. [w:| W krpgu opiatów, Puhłi kacja Komisji Ekonomicznej RN ZSP. Warszawa 1985. s. 22-29.

" S. Krotochvil. Psychoterapia, Warszawa 1978 PWN. s. 325.

■* R. Bastide, Socjologia chorób psychicznych. Warszawa 1972 PWN. *.311.

⁸¹ Z. Welcz, Powstanie i rozwój teorii naznaczania społecznego .. s. 77.

³¹ Cechy instytucji totalnych według E. Goffmana podaje Z. Welcz w art.Choroba jaka dtrełmfr społeczna..., s. 163.

¹¹M. Malinowska, Diagnoza funkcjonowania psychospołecznego młodzieży uzuleżtmmtj lekowo w mm mencie podjfda leczenia, Raport Instytutu Psychoneurologicznego. Warszawa 1984. s. 122.