27779 ODKRYWCY I ICH PODRÓŻE
2

Henryk Żeglarz utrzymywał na swoim dworze w Sagres uczonych i kartografów, wysyłał statki na południe wzdłuż afrykańskiego wybrzeża, by odnalazły drogę morską do Indii.

Co jest zasługą

Henryka

Żeglarza?

Jak Vasco da Gama dotarł do krainy marzeń - Indii?

Jako pierwszy przyjął wyzwanie mały kraj - Portugalia. Było to zasługą męża stanu, który przez uporczywą, trwającą dziesięciolecia pracę utorował Portugalii drogę na Daleki Wschód. Był nim książę Henryk (1394-1460), któremu nadano później przydomek Żeglarz - mimo że nie brał udziału w żadnej z wypraw. Na swoim dworze otaczał się uczonymi, astronomami, kartografami, żeglarzami i konstruktorami przyrządów. Roztoczył także patronat nad budową szybkich niezawodnych statków-karawe-li. Nieustannie wysyłał kapitanów, którzy mieli żeglować wzdłuż zachodniego wybrzeża Afryki jak najdalej w kierunku południowym, aż otworzy się przed nimi droga morska na wschód, do Indii. Przedsięwzięcie to można porównać do dzisiejszych badań kosmosu.

Wkrótce pojawiły się pierwsze sukcesy. Wyspy Azory, które - jak obecnie wiemy Hznali już Fenicjanie, zostały odkryte na nowo. Jednak poznawanie afrykańskiego wybrzeża postępowało powoli: kapitanowie zawracali jak najszybciej, bojąc się żyjących rzekomo na tropikalnym południu ogromnych potworów morskich, gotującego się morza, które jakoby stawało się lepkie i spadało potężnym wirem do wnętrza Ziemi. Zanim Portugalczycy dopłynęli do Kamerunu, minęły dziesiątki lat. Była to podróż, na którą 2000 lat wcześniej Hanno potrzebował kilku miesięcy. Nawet śmierć Henryka w roku 1460 nie zahamowała portugalskich ambicji. W roku 1487 Bartolomeo Diaz opły-nął Przylądek Dobrej Nadziei - południowy cypel Afryki - i droga do Indii była wolna.

Dopiero w roku 1479 pierwsza flota opuściła port w Lizbonie, aby dotrzeć do Indii trasą odkrytą przez Diaza. Dowodził nią młody szlachcic Vasco da Gama. Pod koniec roku jego statki wypłynęły poza najodleglejszy dotychczas znany punkt, obierając kurs na północ wzdłuż wschodniego wybrzeża afrykańskiego. W Mozambiku po raz pierwszy zetknęli się z kwitnącym na Oceanie Indyjskim handlem; zobaczyli arabskie statki zała-

14