23334 IMG 34

ta iiodkiyt.

•    Skala Nono— - ocena v ikaii od 1 do 4 pkt stanu fizykalnego, stanu swiaooinocsr.. aktywności i zdolności przemieszczania się, stopnia samodziel-aoid przy z—ńe pozycji, czy—ości zwieraczy odbytu i cewki moczowej. Ryzyko —ja odleżyn stwierdza się przy wyniku równym 14 pkt i poniżej.

•    Skala Watęrłowa - ocena budowy ciała (0-3 pkt), typu skóry (0-3 pktj, pki i wieka <1-5 pkt), czynności zwieraczy (0-3 pkt), ruchliwości (0-5 pkt), takamń (0-3 pktk podawanych leków i za każdy 4 pkt), specjalnych czynników ryzyka < !-4 pkt i Wynik > 10 świadczy o zagrożeniu, > 15 - wysokim za-pok— a > 20 - bardzo wysokim zagrożeniu powstaniem odleżyn.

•    Skala Dafcb Co—en— Preserni— of Bedsores CBO - ocena w skali od Odo 3 pkt HM psychicznego, stanu neurologicznego, zdolności przemieszczań ssę, — ndryuimi. sposobu żywienia, czynności zwieraczy odbytu i cewki moczowej, wieku pacjenta, temperatury ciała, podawanych leków, mfśńepctj cukrzycy Ryzyko rozwoju odleżyn stwierdza się przy wyniku fówuymdpktlab więcej

•    QrUi ftrade— — ocena w skali od 1 do 4 pkt czucia, aktywności, ruchliwości, uśfnmnśrr skóry, stano odżywienia Tarcie i naciąganie przy zmianie pmptm mmmt jot od I do 3 pkt Ryzyko rozwoju odleżyn stwierdza się

Skale te pozwalają ocenić różne czynniki ryzyka wystąpienia odleżyn dzięki czemu można wcześnie wprowadzić skuteczne metody zapobiegawcze

W nowoczesnej profilaktyce odleżyn powinien brać udział interdyscyplinarny zespół składający się z lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, dietetyka i psychologa. Wielokierunkowe postępowanie, angażujące specjalistów w«iu dziedzin, zwiększa skuteczność działania.

Wiedza na temat przyczyn występowania i umiejscowienia odleżyn porwała na wdrożenie różnych elementów profilaktyki. Ze względu na główny czynnik wywołujący odleżyny, jakim jest ucisk, należy tak ułożyć pacjenta. aby uzyskać efekt odciążenia. Najlepiej, jeżeli nacisk skóry na podłoże jest mniejszy niż 30 g/enr. W tym celu stosuje się:

•    zmianę pozycji ułozeniowej co 2 godz . uwzględniając również pozycję na brzuchu;

•    materace pneumatyczne, wodne, gąbkowe itp.;

•    łóżka wodne, obrotowe, podwieszane.

•    podkładki i poduszki wodne, emulsyjne, zmietmociśmemowe;

•    naturalne futra.

Należy unikać wszelkich nierówności, załamań, szwów czy zgrubień pościeli. które zwiększałyby miejscowo ucisk.

Niedopuszczalne jest układanie chorego na foliach czy innych materiałach nie przepuszczających powietrza. Dostęp powietrza reguluje mikroklimat w miejscach kontaktu ciała z podłożem.

Utrzymanie higieny ciała jest podstawowym wymogiem skutecznej profilaktyki. Wilgotną pościel niezwłocznie należy wymieniać na suchą Szczególnie niebezpieczny jest kontakt skóry z moczem i kałem ze w zględu na ich drażniący charakter. Mycie ciała delikatnymi środkami, również delikatne osuszanie oraz pielęgnacja odpowiednimi kremami zmniejsza prawdopodobieństwo podrażnień i wy suszenia skóry, jednocześnie zwiększając jej elastyczność. Zastosowanie pudru i innych nadmiernie wysuszających kosmetyków jest niewskazane.

W nowoczesnym leczeniu odleżyn należy pamiętać o właściwym odżyw ia-niu i nawadnianiu chorega Stosuje się dietę lekkostrawną, o odpowiedniej ilości kalorii, bogatą w białko pochodzenia zwierzęcego oraz witaminy (głównie witaminę C). żelazo i cynk. Płyny powinny być podawane racjonalnie i powoli. w niewielkich ilościach, tak aby nie obciążało to nadmiernie krążenia. Dość podawanych i wydalanych płynów powinna wynosić 2500-2700 ml na dobę.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania odleżynom jest systematyczna, codzienna rehabilitacja. Ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia ogółnousprawtuąjąęe l uwzględnieniem ruchów tułowia oraz kończyn górnych i dolnych, zmiany