28318 ScannedImage 56

110

dla własnego Kościoła bez zgody biskupa, do którego ów duchowny należy

- święcenia będą emulowane (^Hżadne”).

! b. Problem zwierzchności jurysdykcyjnej

Sobór w Nicei z 525 r. Tamże, s. 47, 73 a.

/kan. 6# Niech stary zwyczaj będący w użyciu w Egipcie, w Libii i Pentapolis będzie utrzymany, to jest niech biskup Aleksandrii zachowa jurysdykcję nad (nimi) wszystkimi, podobnie jak to ma biskup rzymski. Trzeba również zachować stare prawa Kościoła w Antiochii i innych epar-chii. Jest rzeczą oczywistą, że jeśli ktoś został biskupem bez aprobaty metropolity, wielki sobór każe mu wyrzec się biskupstwa. Lecz wybór dokonany przez wszystkich z rozsądkiem i w sposób zgodny z regułami Kościoła jest ważny, jeśli nawet dwóch lub trzech tworzy opozycję z ducha sprzeciwu dlatego, że większość go dokonała.

kan. 7. Ponieważ zwyczaj i stara tradycja głoszą, że biskup Aelii^ powinien być honorowany, niech otrzyma on honorowe pierwszeństwo, nie licząc godności, która należy się metropolicie.

Sobór w Konstantynopolu z 381 r.

kan. 2. Biskupi należący do innej "diecezji” nie powinni się zajmować cudzymi Kościołami i winni respektować granice Kościołów; a biskupi Aleksandrii winni się zajmować sprawami tylko Egiptu, ponieważ prerogatywy przyznane Kościołowi w Antiochii w kanonach nicejskich zostaną zachowane; biskupi diecezji Azji winni czuwać jedynie nad tym, co dotyczy Azji; ci z Pontu - nad tym, co dotyczy Kościoła Pontu; diecezji trackiej - nad tym, co dotyczy Tracji. Biskupi - chyba że są wzywani - nie powinni nigdy opuszczać swych diecezji, by udzielać święceń lub by wykonywać jakąś inną funkcję swego urzędu. Jeśli się przestrzega w stosunku do "diecezji” zasad tutaj podanych, jest rzeczą jasną, że zgodnie z zaleceniami nicejskimi władza synodu eparchii rozciąga się na całą epar-chię. Co się tyczy Kościołów Bożych znajdujących się wśród ludów barbarzyńskich, należy nimi tak zarządzać, jakby już istniały za naszych ojców. _____„

/ \ y    \

/"'kan. 3*'Biskup Konstantynopola winien mieć honorowe starszeństwo po biskupie Rzymu, gdyż miasto to'jeśt Nowym Rzymem.

1. Aelia Capitolina - taką nazwę nosiła od czasów cesarza Hadriana Jerozolima.

c. Wykluczanie z kościelnej społeczności

Sobór w Nicei z 325 r. /Tamże, 3. 44 n., 53./

kan. 5. Co się tyczy duchownych lub świeckich eks komun i kowanych /wyłączonych ze srpołeczności kościelnej/, to wyrok wydany przez biskupów każdej prowincji musi mieć moc prawa zgodnie z następującą regułą: Ten, kto został ekskomunikowany przez jednego, nie może być przyjmowany przez innych. Trzeba się jednak upewnić, czy biskup nie wydał tego wyroku ekskomuniki z ciasnoty ducha, z przekory lub też z jakiegoś uczucia nienawiści. Żeby jednak to dochodzenie mogło mieć miejsce, wydało si^ nam rzeczą słuszną polecić, aby w każdej prowincji zwoływano dwa razy do ^ ^..-rtf£u synod, .który będzie się składał ze wszystkich biskupów prowincjlT^ ^--dokonają oni koniecznych dochodzeń, aby każdy wiedział, że wyrok ekskomuniki został wydany sprawiedliwie wobec stwierdzonego nieposłuszeństwa, aż do chwili, gdy zgromadzeniu biskupów lub biskupowi, który wyrok wydał, podoba się złagodzić ten wyrok. Synody te winny się odbywać: jeden przed Wielkim Postem, byśmy oddaliwszy wszystkie mało wzniosłe uczucia, mogli przedstawić Bogu miłą ofiarę, a drugi - na jesieni#

kan. 11. Co do tych, którzy upadli podczas tyranii Lićyniusza nie będąc zmuszeni koniecznością lub konfiskatą majątku lub jakimkolwiek niebezpieczeństwem, sobór postanawia, by ich traktowano z pobłażliwością, chociaż po prawdzie nie okazali się tego godni. Ci spośród nich, którzy rzeczywiście są skruszeni i już są ochrzczeni, muszą czynić pokutę przez trzy lata (z pokutnikami) słuchającymi i siedem lat z (pokutnikami) klęczącymi; podczas następujących dwóch lat będą mogli uczestniczyć z ludem we Mszy św., nie biorąc jednak udziału w (samej) ofierze*

Sw. Bazyli Wielki, Listy, Warszawa 1972 (przekład: W# Krzyżaniak) s. 187 nn, 206 na, 238 nn#

List 188 z 374 r#

Kobieta, która rozmyślnie niszczy płód, podlega takiej karze, jak za zabójstwo. Nie do nas należy wnikliwe dochodzenie, czy płód był już ukształtowany, czy jeszcze bezkształtny. W tym przypadku bowiem sprawied liwości domaga się nie tylko mająca się urodzić istota, ale na wymiar sprawiedliwości zasłużył i ten, kto knuł przeciw niej zło (•••) Nie należy jednak pokuty tych kobiet przeciągać aż do ich śmierci, ale winny one otrzymać wymierzoną im pokutę na lat dziesięć, a poprawę ich winno 3ię określać nie czasem, ale sposobem, w jaki przejawiają skruchę (••*)

Wobec zawierających związki małżeńskie po raz trzeci lub wielokrotnie