30391 skan19 (4)

126 Polityka pici Tożsamość i homoseksualizm 127

centry cznej pozycji” — to pokusa głoszonej z wyższością całkowitej wolności seksualnej — ijednocześ-; nie lęk przed wykluczeniem, pragnienie integracji, a nawet tęsknota za normalnym życiem rodzinnym. Gay Pride potwierdza tę sprzeczność, łącząc prowoka-cyjny ekshibicjonizm z żądaniem akceptacji.

W swej najbardziej małżeńskiej wersji homoseksualizm jest więc nowoczesną kategorią, która ma na celu „normalizację” zachowań i jednostek, Nawet gdy Foucault pokazuje wartość przyjaźni czy miłości między chłopcami, bardziej po tff by uwieść, niż uspokoić czytelników, to w końcu nigdy nie odwołuje się do struktury pary, ale do^; odkrycia nieznanych relacji. Szczególnie wrażliwy . na historyczny wymiar seksualizmu i pojęć ukutych gwoli jego pojmowania i oceny, podkreśla jednak • nowoczesny charakter słownictwa „homoseksualizmu”, który kładzie nacisk na wybór partnera tej samej płci i różni się znacznie od kategorii obowiązujących na przykład w starożytnej Grecji. Pracując nad historycznym przekształceniem pojęć słii-^: żących do opisu życia płciowego, autor Hisfm111 seksualności przeprowadził krytykę kategorii współ-, czesnych. Skoro nie widział w „pozytywnym w§>' ■ znaniu” (coming out, który polega na publicznym-wyznaniu i akceptacji swojego homoseksualizmu)' jedynej drogi do wyzwolenia, to nie sądził, ź'e bardzo ogólne pojęcie homoseksualizmu czy żądani! tożsamości płciowej są konieczne do zrozumiem pożądania czy do eksperymentowania z nowyrńH sposobami życia. Czy on sam wpisywał się w logikę I wyzwolenia? Nic nie jest mniej pewne, jakkolwif

próbowano mu przypisywać różne role w tej kwestii

’ ' JIhH

Jeśli chodzi o tendencję polegającą na dążeniu do budowania i akceptacji homoseksualnego trybu życia na obraz i podobieństwo klasycznego modelu małżeńskiego, to wydaje mi się, że wywołałaby u niego atak śmiechu.

Czytając na przykład K.J. Dovera¹, Foucault podkreśla, że tym, co liczy się w etyce greckiej, nie jest kwestia wyboru osoby i jej płci, ale różnica między aktywnością i biernością', mówiąc bardziej precyzyjnie, „fakt penetrowania albo bycia penetrowanym [to] dwie możliwości stosunku płciowego”. „Dla Greków” — pisze Foucault — „ważną granicę moralną określa pozycja podmiotu (aktywnego albo biernego): w stosunku do pierwiastka konstytutywnego w tej w istocie męskiej etyce wybór partnerów (chłopców, kobiet, niewolników) nie ma większego znaczenia. Miłośnik chłopców nie przerywa więc całkowicie stosunków z kobietami, a jego wybory nie są wyrazem „szczegól-.. . nej struktury emocjonalnej”.

Takie antyczne podejście wpisuje się w tę „w istocie męską” etykę, jak podkreśla Foucault, ponieważ to mężczyznom przypisana jest zaleta aktywności, podczas gdy bierność wynika z kobiecości. To właśnie - dlatego „bierność” jest tu wstydliwa dla mężczyzny,

■ ale nie dla kobiety. Zastosowanie tych dwóch kategorii (aktywności i bierności), określających cechy męskie i kobiece, implikuje, że w relacji homoseksualnej ma , miejsce odwrócenie ról: przynajmniej jeden z dwóch

1

K.J. Dover, Homosexualite grecąue, La Pensee sauva-; ge, Grenoble 1982. Foucault napisał artykuł na temat tej : pracy w „Liberation”, 1 czerwca 1982. Zob. tegoż, Dits et ■ fpcrits, dz. cyt., t. IV, s. 315.