30611 P1090023

Krakowa uwagę poświęcił im szczególnie Mieczysław Niwiński”. Dwaj z nich mają swoje biogramy w Polskim Słowniku Biograficznym¹⁰.

Cedko dictus Stihoyt, wymieniony w dokumencie lokacyjnym na pierwszym miejscu, należał do znanej rodziny wrocławskiej. Jej nazwisko w znaczeniu pospolitym to tyle. co zastępca wójta, sędzia miejski. Należałoby zatem przyjąć, że któryś z przodków Gedki, może ojciec, pełnił tę właśnie funkcję. Nasz Gedko jest prawdopodobnie identyczny z występującym we Wrocławiu Gotkinem. A mianowicie w 1254 r. świadkuje tu na jednym z dokumentów Golkinus, a w 1269 r. Godekinus dictus Stillevogt, mieszczanin wrocławski, był właścicielem młyna na Oławie we Wrocławiu¹. Jeden z dokumentów wrocławskich z 1272 r. poświadcza, iż pod tą datą wójtem Nowego Miasta we Wrocławiu był Gotkinus civis \Vratislaviensis¹², prawdopodobnie identyczny z naszym Gedką. Stanisław Estreicher zwrócił uwagę na ławnika wrocławskiego z 1261 r., schephe Gotesche¹³. To prawdopodobnie również nasz wójt krakowski Gedko. Gotesche byłoby oczywiście zgermanizowaną wersją Gotkina. Ta identyczność jest dla nas o tyle ważna, że wyznaczałaby maksymalny czas trwania Gedki na wójtostwie krakowskim.

Dethmarus dictus Wołk, drugi w kolejności wójt krakowski, był osobą równie przedsiębiorczą i ruchliwą. Wywodził się być może również z Wrocławia, jeżeli trafnie domyślano się, że świadkujący w jednej z czynności prawnych Henryka III Ditmarus (może scultetus) jest istotnie tą samą osobą co nasz Dethmar. Można już natomiast mieć wątpliwości, czy występujący we Wrocławiu jako świadek jednego z dokumentów z końca 1261 lub początku 1262 r. Ditmarus Rutenus¹⁴ jest identyczny z wójtem krakowskim, jak domyśla się Mieczysław Niwiński¹⁵. Wójt krakowski bowiem występuje z przydomkiem Wołk zarówno w 1257 r.,jak też w 1267 r., kiedy spotykamy go jako zasadźcę Skały^,6. Jeżeli pod obiema tymi datami poświadczony jest jako Ditmar Wołk, to trudno przypuścić, aby w okresie między nimi używał przydomka Rutenus. Czyżby przydomek Wołk pochodził od ruskiego wołki

Trzeci zasadźca Krakowa z 1257 r., Jacobus ąuondam iudex de Nysa, jest poświadczony w 1254 r. w Nysie jako scultetus'^{2 3}. Dokument krakowski dowodzi, że w chwili lokacji Krakowa z Nysą już się rozstał. Dalszych jego losów nie znamy.

Zarówno świadectwo Rocznika kapitulnego krakowskiego o krótkim „trwaniu” tych pierwszych wójtów krakowskich, jak i prawdopodobieństwo, że Gedko Sf//vo w już w 1261 r. wójtem krakowskim nie był, jak wreszcie fakt, że w 1264 r. wójtostwo krakowskie

166

1

" SR VII, nr 864.

2

" M. Niwiński. Wójtostwo krakowskie ir wiekach średnich. Kraków 1938 (Bibl. Krak. nr 95), s. 39- 40. Por. też S. Estreicher. Kraków i Magdeburg, s. 11; J. W. Niemann, Die Grundziige der Verfassungsgeschiche Krakam im Millclalier, „Die Burg, Vicrteljahresschrift des Instiluts fur Deutsche Ostarbeit Krakau", R. 2, 1941. z. 2. s. 93.

¹⁰    K. Pierad/ka. Gedko Stilwgt. PSB VII, 1948 -1958, s. 370; J. Mitkowski, Jakub z Nysy, PSB X, 1962 1964. i 361 - 362.

¹¹    BU, nr 18 i 36.

| AC/, nr 41.

¹¹ S. Estreicher. Kraków i Magdeburg, s. II.

3

BU. nr 22.

^IS M. Niwiński, op. cit.. s. 40. Ten Ditmarus Rutenus występuje w 1281 r. jako rajca wrocławski. BU, nr 51. “ KDM. nr 75.