30625 Scan10151 (2)

Rozdział 13. Zatrzymanie krążenia — postępowanie w sytuacjach szczególnych

CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE

OBJAWY KLINICZNE

stać udaru cieplnego niezwiązana z wysiłkiem występuje w wyniku narażenia na wysoką temperaturę otoczenia. Tę postać często można obserwować u osób starszych podczas fali upałów. Postać udaru cieplnego związana z wysiłkiem fizycznym częściej występuje u zdrowych, młodych osób. Rozwija się ona w wyniku wykonywania intensywnego wysiłku fizycznego przy wysokiej temperaturze otoczenia i/lub wysokiej wilgotności powietrza. Śmiertelność w przebiegu udaru cieplnego wynosi 10 do 50%.

U osób w podeszłym wieku wzrasta ryzyko wystąpienia objawów związanych z hipertermią. Wynika to z współistniejących chorób, przyjmowanych leków, zaburzeń mechanizmów termoregulacji, a niekiedy z braku właściwej opieki. Do czynników ryzyka należą: brak aklimatyzacji, odwodnienie, otyłość, alkohol, choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby skóry (łuszczyca, egzema, oparzenia, sklerodermia, mukowiscydoza), nadczynność tarczycy, pheochro-mocytoma oraz stosowanie niektórych leków (anty-cholinergicznych, diamorfiny, kokainy, amfetaminy, fe-notiazyn, sympatykomimetyków, blokerów kanału wapniowego, p-blokerów).

Udar cieplny przypomina objawy wstrząsu septyczne-go. Wynika to z działania podobnych mechanizmów, które są odpowiedzialne za jego rozwój. Objawy obejmują:

•    temperaturę głęboką 40,6°C lub wyższą,

•    ciepłą, suchą skórę (pocenie się występuję w połowie przypadków udaru cieplnego związanego

z wysiłkiem fizycznym),

•    wczesne objawy: silne zmęczenie, ból głowy, omdlenie, uderzenia gorąca, wymioty i biegunka,

•    zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego: zaburzenia rytmu, spadek ciśnienia tętniczego krwi,

•    zaburzenia oddechowe, w tym ARDS,

•    zaburzenia ze strony centralnego systemu nerwowego, w tym drgawki i śpiączka,

•    niewydolność wątroby i nerek,

•    koagulopatie,

•    rabdomiolizę.

150 ALS

Należy zawsze rozważyć czy objawy hipertermii nie

wynikają z:

•    toksycznego działania leków,

•    zespołu odstawienia,

•    zespołu serotoninergicznego,

•    sepsy,

•    złośliwego zespołu poneuroleptycznego,

•    zapalenia w obrębie centralnego systemu nerwowego,

•    zaburzeń funkcji gruczołów wydzielania wewnętrz nego, np. przełom tarczycowy, pheochromocyto-ma.

LECZENIE

Podstawą postępowania jest terapia podtrzymująca podstawowe czynności życiowe, zgodnie ze sche tern ABCDE oraz ochładzanie pacjenta.

•    Rozpocznij ochładzanie jeszcze przed dotarciem pacjenta do szpitala. Pacjent z ciężkimi objawam udaru cieplnego powinien być leczony w warunkach intensywnej terapii.

•    Monitoruj stan hemodynamiczny pacjenta i na jego podstawie podejmuj decyzje dotyczące płynom rapii. Może być konieczne podawanie dużych objętości płynów. Koryguj zaburzenia elektrolitowe.

•    Jeżeli dojdzie do zatrzymania krążenia postępuj zgodnie z wytycznymi dla podstawowych i zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych, jednali cześnie ochładzając pacjenta. Jeżeli wskazana jest defibrylacja, wykonuj ją zgodnie z aktualnymi wytycznymi, kontynuując ochładzanie pacjenta.

•    Opieka po przywróceniu krążenia powinna przebiegać zgodnie z aktualnymi wytycznymi (patrz rozdział 14).

TECHNIKI OCHŁADZANIA

Opisano kilka technik obniżania temperatury ciała cjenta, ale przeprowadzono tylko nieliczne badania I naukowe, których celem było wykazanie, która z nich jest najbardziej skuteczna.

•    Proste techniki ochładzania obejmują picie zim- I nych płynów, użycie wentylatorów wymuszających

Polska Rada Resuscytacji