d) zawarcie małżeństwa następuje z zachowaniem uroczystej formy publicznej w obecności 2 pełnoletnich świadków 2. dła formy konkordatowej:
a) przedstawienie duchownemu zaświadczeń wydanych przez kierownika USC stwierdzającego brak przeszkód małżeńskich; zaświadczenie traci moc po upływie 3 miesięcy od dnia jego wydania
b) sporządzenie przez duchownego zaświadczeń o zawarciu małżeństwa w formie wyznaniowej ze skutkami w prawie cywilnym
Ustalenie nieistnienia małżeństwa
Związek małżeński nie zostaje zawarty, gdy nie zostanie spełniona chociażby 1 z przesłanek zawarcia małżeństwa. Małżeństwo nie istnieje od początku i z mocy samego prawa.
Sposoby ustalenia nieistnienia małżeństwa są różne w zależności od tego czy mimo nie zawarcia małżeństwa został sporządzony akt małżeństwa czy też nie:
1. gdy akt małżeństwa nie został sporządzony - nie trzeba uzyskiwać wyroku stwierdzającego nieistnienie małżeństwa
2. gdy akt został sporządzony - należy wytoczyć proces o ustalenie nieistnienia małżeństwa; może go wytoczyć każdy, kto ma na tym interes prawny a także prokurator.
Dochodzi do tego wówczas, gdy była próba zawarcia małżeństwa ale w sposób wadliwy, np. nupturienci złożyli oświadczenia woli o wstąpienie w związek małżeński ale przed niewłaściwym urzędnikiem.
Może to też nastąpić w wyniku postępowania nieprocesowego o unieważnienie aktu małżeństwa. Ma to miejsce wówczas, gdy próba zawarcia małżeństwa stwierdzonego aktem małżeństwa w ogóle nie została podjęta. Akt małżeństwa stwierdza zawarcie małżeństwa całkowicie niezgodnie z prawdą, np. akt małżeństwa został sporządzony przed zawarciem małżeństwa, a do złożenia zgodnych oświadczeń woli o wstąpienie w związek małżeński w ogóle nie doszło. W takiej sytuacji wniosek o unieważnienie małżeństwa może złożyć osoba zainteresowana, prokurator lub kierownik USC.
Przyczyny unieważnienia małżeństwa:
przeszkody małżeńskie - czyli okoliczności wyłączające zawarcie małżeństwa. Można je podzielić na:
1. przeszkody bezwzględne (nieusuwalne)
0 osoba ubezwłasnowolniona całkowicie 0 bigamia
0 pokrewieństwo między krewnymi w linii prostej oraz między krewnymi w linii bocznej do 2 stopnia
0 przysposobienie (między przysposabiającym i przysposobionym)
2. przeszkody względne (usuwalne na podstawie odpowiedniego orzeczenia sądu zezwalającego na zawarcie małżeństwa art. 10-15 KRiO)
0 wiek (art. 10 KRiO)
0 choroba psychiczna lub niedorozwój umysłowy 0 powinowactwo
^ wady oświadczeń woli nukturientów o wstąpienie w związek małżeński - podstawowym
unieważnieniem małżeństwa mogą być 3 wady oświadczenia woli:
a) jakikolwiek stan wyłączający świadome wyrażenie woli (art. 82 KRiO)
b) błąd nupturienta co do tożsamości fizycznej drugiej strony, np. zawarcie małżeństwa z siostrą bliźniaczką wybranki
c) bezprawna i poważna groźba rodząca obawę iż nupturientowi lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste
Unieważnienia małżeństwa z powodu wady oświadczenia woli może żądać małżonek, który złożył oświadczenie woli dotknięte wadą.