USTALENIE NIEISTNIENIA I ISTNIENIA MAŁŻEŃSTWA
-jeżeli przy zawarciu małżeństwa nie wystąpiły wszystkie konieczne przesłanki wskazane w art. 1 KRO małżeństwo nie jest zawarte:
1) małżeństwo zawierane przed kierownikiem USC nie wywołuje skutków prawnych, gdy:
a) strony nie były różnej płci
b) oświadczenia nie złożono jednocześnie
c) oświadczenia złożono przed osobą nie będącą kierownikiem USC ani jego zastępcą
d) treścią oświadczenia nie było wstąpienie w związek małżeński
e) osoba składająca oświadczenie za kogoś innego nie była prawidłowo ustanowionym pełnomocnikiem
2) małżeństwo zawierane przed duchownym nie wywołuje skutków prawnych, gdy:
a) nie dopełniono przesłanek z art. 1 KRO
b) nie wystąpiła przesłanka zawarcia małżeństwa wyznaniowego
c) nie sporządzono aktu małżeństwa
-orzeczenie ustalające nieistnienie małżeństwa ma charakter deklaratoryjny -małżeństwo w ogóle nie powstało, a zatem:
> nie powstało powinowactwo
> dzieci zrodzone z tego związku są pozamałżeńskie
> pomiędzy małżonkami nie powstała ustawowa wspólność majątkowa
> nie powstaje obowiązek alimentacyjny
B. POWÓDZTWO O USTALENIE ISTNIENIA MAŁŻEŃSTWA -jeżeli nie uchybiono żadnej z przesłanek konicznych, lecz nie sporządzono aktu małżeństwa, małżeństwo iest zawarte, ale nie można udowodnić jego istnienia
-powództwo o ustalenie istnienia małżeństwa jest dopuszczalne w razie braku dokumentu co do małżeństwa wyznaniowego zawartego przed unifikacją prawa małżeńskiego, tj. przed 1945r.
-powództwo takie ma podstawę w art. 189 KPC i może je wytoczyć każdy, kto ma w tym interes prawny oraz prokurator
-w pozostałych przypadkach stosuje się ustalenie treści aktu małżeństwa przez sąd w postępowaniu nieprocesowym
C. UNIEWAŻNIENIE AKTU MAŁŻEŃSTWA -unieważnienia aktu małżeństwa dokonuje sąd w postępowaniu nieprocesowym, jeżeli zaistnieją 2 przesłanki:
a) akt stwierdza zdarzenie niezgodne z prawą i
b) wskutek uchybień przy sporządzaniu aktu zmniejszyła się jego moc dowodowa -wniosek o unieważnienie małżeństwa może wnieść każdy zainteresowany, kierownik USC oraz prokurator