31828 skanuj0113 (16)

Literatura uzupełniająca

prostokątnych lub kwadratowych wprowadzano starannie wypielęgnowane w szkół-WtA sadzonki, młody drzewostan poddawano zabiegom tzw. czyszczeń i trzebieży,

■odczas których eliminowano osobniki o cechach niepożądanych z technicznego punktu widzenia, a po kilkudziesięciu latach, drzewa wycinano, po czym. powierzchnię zrębową ponownie odnawiano. Ochrona lasu była utożsamiana wyłącznie |z ochroną przeciwpożarową, ochroną przed szkodnikami i chorobami drzew, prze-| ciwko którym stosowano chemiczne środki w formie oprysków, oraz z ochroną przed kradzieżą drewna i kłusownictwem leśnej zwierzyny. Klęski spowodowane i gradacją owadów, śniegołomami, wiatrołomami, emisją przemysłowych zanieczyszczeń powietrza i wielkoobszarowymi pożarami, które były szczególnie dotkliwe w leśnych jednowiekowych monokulturach, wymusiły zasadnicze zmiany w podejściu i do lasów i sposobie gospodarowania.

- Pomimo szkodliwej dla przyrody polityki leśnej, trwającej ponad ISO lat, zacho- Puszcze, lasy grały się w kraju w miarę zwarte, duże kompleksy leśne o wybitnych walorach kra- ' Ijobrazowych i turystycznych, nazywane jak dawniej - „puszczami”, „borami” lub po prostu „lasami”. W niektórych położone są parki narodowe (np. w Puszczy Bia-liowieskiej, Puszczy Augustowskiej, Puszczy Kampinoskiej, Puszczy Drawskiej, Puszczy Świętokrzyskiej, Puszczy Karpackiej, w Borach Tucholskich, w Lasach Rozto-Iczańskich), w wielu występują liczne, choć niewielkie powierzchniowo rezerwaty przyrody, obejmujące co najwyżej 296 leśnego kompleksu, a część obszarów rozległych puszcz, borów i lasów wchodzi w skład parków krajobrazowych (np. Pusz-[ cza Darżlubska, Puszcza Kaszubska, Lasy Oliwskie, Puszcza Knyszyńska, Puszcza Bolimowska, Puszcza Notecka, Puszcza Lubuska, Puszcza Pilicka, Puszcza Kozienicka,

Puszcza Solska).

Zwarte kompleksy leśne są ostoją dużej liczby gatunków roślin, porostów, grzybów kapeluszowych i zwierząt, m.in. powszechnie znanych gatunków ssaków i ptaków, zarówno rzadkich i zagrożonych wyginięciem, np. żubra, wilka, rysia, żbika, niedźwiedzia, bociana czarnego, trzmielojada, puszczyka uralsldego, puchacza,

I cietrzewia, głuszca, kilku gatunków dzięciołów, jak i stosunkowo pospolitych gatunków zwierząt łownych: jelenia, sarny, dzika i lisa. Rozległe puszcze, bory i lasy | mają decydujące znaczenie dla stabilizacji warunków środowiskowych kraju, dlatego zachowanie ich przestrzennej integralności jest niezbędnym wymogiem ochrony różnorodności biologicznej naszego kraju.

Literatura uzupełniająca

Zróżnicowanie krajobrazów i ekosystemów:

Allan J.D. 1998. Ekologia wód płynących. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Boiński M. 1985. Szata roślinna Borów Tucholskich. Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Prace popularnonaukowe nr 42. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa—Poznań—Toruń.