29226 IMG63

3

W celu przecięcia materiału w /pianym przekroju trzeba doprowadzić w tym miejscu do koncentracji naprężeń, zdolnych do pokonania spójności materiału. Taką koncentrację naprężeń wzdłuż żądanej linii cięcia najłatwiej jest uzyskać przez wywarcie odpowiedniego nacisku na powierzchnię blachy za pośrednictwem dwu noży (stempla i pł\ty tnącej i jak to przedstawia rysunek la.

Jeżeli jednak kształt przedmiotu zapewnia koncentrację naprężeń w żądanym przekroju. to możliwe jest cięcie za pomocą tylko jednego elementu tnącego. Przypadek taki występuje np. podczas okrawania odkuwek (rys.Id - tylko płyta tnąca). Jeden element tnący może być również stosowany przy wygładzaniu małych otworów, oraz przy cięciu gumą (rys.Ig.h). Przy cięciu gumą oprócz ścinania występuje również rozciąganie materiału.

Jednym ze sposobów cięcia, któremu towarzyszy pęknięcie spowodowane przede wszystkim naprężeniami rozciągającymi, jest cięcie nożowe, pokazane schematycznie na rysunku le. Pęknięcie materiału następuje w przekroju osłabionym na skutek uprzednio dokonanego odkształcenia. Operacją, podczas której powstaje pęknięcie spowodowane naprężeniami rozciągającymi jest również przebijanie otworów (rys.lf). Powstaje przy tym wywinięcie obrzeża otworu.

Ze względu na sposób oddziaływania narzędzi tnących na cięty materiał, w postaci blachy , możemy wyróżnić dwie podstawowe grupy operacji cięcia:

-    cięcie na nożycach.

-    cięcie na wykrójnikach.

1.1.1.    Cięcie na nożycach.

Możliwości cięcia blachy na różnego rodzaju nożycach zestawiono w tablicy 1. Podczas eksploatacji nożyc należy pamiętać, że są one obliczone na pewną określoną siłę cięcia, której przekroczenie może spowodować ich uszkodzenie. Aby temu zapobiec na tablicach znamionowych tych maszyn przyjęto podawać maksymalną grubość ciętej blachy o danej wytrzymałości R, na cięcie.

1.1.2.    Cięcie na wykrojnikach.

Cięcie na wykrojnikach umożliwia otrzymywanie stosunkowo niewielkich, płaskich przedmiotów bez otworów, lub z otworami o różnych kształtach, w dużych seriach, dla których opłacalne jest wykonanie kosztownych narzędzi.

Rozróżnia się 8 zasadniczych operacji cięcia za pomocą wykrojników. Zestawiono je w tablicy 2.