1. Złożenia trzyliterowe, w których h występuję miedzy s lub c, oraz samogłoską (np. sha (wym. sia jak w siatka); cho (wym. cio jak w ciotka).
2. Litera y, która jest czytana jak j w jeżyku polskim (np. ya (wym. ja); yu (wym. ju); y o (wym. jo).
3. Litera j z samogłoskami, która jest czytana dzi (np. ja (wym. dzia); ju (wym. dziu); jo (wym. dzio).
4. Litera n, gdy występuję przed spółgłoskami: b, p, oraz m. W tych przypadkach n wymawiane jest jak polskie m (np. nanbei (wym. nambei); kanpai (wym. kampai); sanmai (wym. sammai).
5. wa wymawia sie ła, natomiast tsu brzmi pośrednio miedzy cu i tsu.
Poza tym istnieją jeszcze dodatkowe zasady, które określają wymowę dźwięków nie istniejących w jeżyku polskim.
1. Długie samogłoski są oznaczane znakiem ” lub znakiem
zapisywanym ponad nimi, np. litera a jest czytana jak przedłużone lub podwójne a. Wyjątek stanowi wydłużona samogłoska i, która zapisywana jest jako podwójne i, czyli ii.
2. Dźwięk określany jako dźwięk asymilowany (soku-on) lub przenośnie jako "dźwięk skaczący” jest zaznaczany podwójną spółgłoską (np. yokka, massugu, happio, otto). Spółgłoski tego rodzaju nazywane są spółgłoskami geminizowanymi,
W tych przypadkach pierwsza spółgłoska jest traktowana jak pauza w zapisie muzycznym, co w konsekwencji brzmi jak zająkniecie w miejscu gdzie ta spółgłoska występuję (podobna wymowa stosowana jest w jeżyku polskim w słowach: lekko, hossa, mokka).
W systemie Hebon-shiki pierwsza litera każdego zdania jak
również pierwsze litery imion własnych są zawsze zapisywane dużą literą.
W poniższych tabelkach zostały przedstawione wszystkie znaki kany, ich łaciński zapis (romaji) w systemie Webon-shiki oraz ich transkrypcja fonetyczna odpowiadająca wymowie polskiej.
Pierwsze dziesięć tabelek przedstawia znaki pierwotne. Ich kolejność (a, i, u, e, o, ka, ki, ku, ke, ko itd.) została ukształtowana na przestrzeni wieków i obecnie jest stosowana w prawie wszystkich słownikach i encyklopediach (poza tymi, które ułożone są według kolejności alfabetycznej).
Pozostałe tabelki zawierają ich kombinacje. Oprócz kombinacji powstałych ze złożenia dwóch znaków pierwotnych (drugi znak przybiera zawsze formę pomniejszoną), istnieją także kombinacje powstałe poprzez dopisanie do określonych znaków hiraga-ny lub katakany znaków ” ' ” lub ” ° ”. Poprzez dopisanie znaku * ” dźwięki k, s, t, oraz h zmienią swe brzmienie odpowiednio na g, z, d, oraz b. Poprzez dodanie znaku ” ° ”, dźwięk h zmieni sie na p.
hiragara |
i | ||||
katakara |
r |
4 |
V |
.X | |
romaji |
a |
i |
u |
e |
0 |
wymowa |
a |
i |
u |
e |
0 |