28

25

25

fig. 37.

dmiorakie: złote czyli żółte czy (?) czarniawe (1), srebrne czy białe, krwawe (?), piaszczyste (7!)¹), zielone, błąkitne i purpurowe”. „Hełm, to iest Apex, pochodzi od terminu heraldycznego (?!) Heaume w Gotskim iązyku, co sie z czasem skracaiąc (?) mowę zamieniło w hełm. Czyli(!)raczey(?)iestto wierzch (?) herbu (!) to iest szyszak, lub (?) korona na nim, i znak iaki na nich, którego to szyszaku w obcych narodach nigdy zaniedbywać nie zwykli, naywięcej (?) w Polszczę używaią znaków na hełmach, który u nas (?) przydatek iest zbyteczny ”(!),

„Hełm poniżony zowie sie, kiedy są znaki pochylone na nim; naprzykład noga

kolanem oparta (1) lub topor utkwiony (!) i t. d. i t. d. „Takowe są—zdaniem Wielądki — znacznieysze (!) i potrzebnieysze (11) reguły (111) do heraldyki należące”, file to nie jego wina; większość tych i tym podobnych banialuk, przepisał on żywcem z innego „traktatu” o herbownictwie, miano-

fig. 38.

wicie z dzieła „Heraldica To iest osada kleynotów rycerskich” & c. Józefa Aleksandra Jabłonowskiego, wsłuchanego znów bezkrytycznie w różne cudzoziemskie (pseudo )-heraldyczne majaczenia, które rozległy sie dopiero w epoce zupełnego upadku rycerstwa i heraldyki.

llustracye w „Heraldyce” Wielądki stoją zarówno pod wzglądem techniki drukarskiej jak i rysunku — na poziomie owego „traktatu" a wszystkie nasze dziedziczne dziwolągi heraldyczne, równie uprzejmą jak u Duńczewskiego znalazły tu gościną- Próbki heraldycznego kun-

!) Imćp. Wielądko słyszał coś o barwie heraldycznej „sabłe", a że^able w „Gotskim iązyku" znaczy piasek, wiąc nader dowcipnie przetlomaczył sobie i barwą heraldyczną „sabłe" na „piaszczystą".