335 2

8.1. GENERATORY SYNCHRONICZNE

omywa ścianki). Dzięki temu różnica temperatur uzwojeń i żelaza, jest bardzo mała i unika się niebezpieczeństwa uszkodzeń izolacji i uzwojeń, powstających na skutek dylatacji.

8.1.4.2. Chłodzenie powietrzem

Obieg powietrza w generatorze odbywa się w sposób wymuszony za pomocą wentylatorów 5 (rys. 8.6) zabudowanych na wale lub wentylatora umieszczonego poza kadłubem maszyny i napędzanego silnikiem elektrycznym. Chłodzenie w obiegu otwartym jest rzadko stosowane (tylko w generatorach o mocy do kilku megawatów) ze względu na szybkie zanieczyszczenie się filtrów powietrza,

Rys. 8.6. Przekrój turbogeneratora o pośrednim chłodzeniu powietrzem l - stojan; 2 - wirnik; i - uzwojenie stojana; 4 - łożyska; 5 - wentylatory; 6 - kołpak na połączeniach czołowych uzwojenia wirnika; 7 - kanały wentylacyjne w zębach wirnika; 8 - zakończenie (przegroda) kanału wentylacyjnego

zabrudzenie się wnętrza generatora i niebezpieczeństwo pożaru. Dlatego stosuje się zamknięty obieg chłodzenia, przy czym ogrzane powietrze jest schładzane w chłodnicy wodnej. Turbogeneratory chłodzone powietrzem mają bezpośredni uintensywniony system chłodzenia przez wprowadzenie kanałów wentylacyjnych w zębach i pod żłobkami wirnika, podobnie jak dla wodoru (rys. 8.7b). Kanały wentylacyjne 7 są tak wyfrezowane, aby w środkowej części powstała przegroda 8. Dzięki temu powietrze wpływa do kanału z obu stron i ma mniejszą drogę przepływu, zatem jest mniejszy przyrost temperatury chłodziwa A/_ch.

Tlen zawarty w powietrzu - w połączeniu ze zjawiskiem wyładowań niezupełnych - stanowi niebezpieczeństwo pożarowe. Przy chłodzeniu powietrzem są konieczne specjalne urządzenia gaszące, które w przypadku zwarcia w uzwóje-

335