33600 P1520621

I

I

Tabela 3.5. Niektóre cechy różnych form li po protein osocza i ich skład

Kryteria	Chylomikrony	VLDL	LDL	HDL
Gęstość	< 0,96	0,96-1,006	1,006-1,063	1,063—1,21
Średnica (runa)	80-500	ok. 50	ok. 20	ok. 10
Czas trwania	ok. 5 Trrin	ok. 30 min	dni	dni
Pochodzenie	jelito	wątroba	wątroba (katabolizm VLDL)	wątroba
Skład (%)
Triacyloglicerol	86	55	6	4
Cholesterol	2	7	8	4
Estry cholesterolu	3	12	42	15
Fosfolipidy	7	18	22	30
Białka	2	8	22	47

warstwy lipidowej błon komórkowych oraz jest prekursorem hormonów steroidowych i kwasów żółciowych, z drugiej zaś — może doprowadzić do zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. W osoczu cholesterol występuje we wszystkich frakcjach lipidowych (rys. 3.11). Zbyt duża ilość cholesterolu we

Rys. 3.11. Rozmieszczenie cholesterolu w różnych frakcjach lipoprote-inowych osocza

frakcji LDL< jest niekorzystna dla organizmu, gdyż frakcja ta może przyczynić się do wzrostu jego akumulacji w osoczu. Natomiast frakcja HDL uważana jest za korzystną dla organizmu, ponieważ sprzyja usuwaniu cholesterolu z krwi, przez wątrobę, do przewodu pokarmowego. Zawartość cholesterolu we frakcji LDL nie powinna być większa niż 4,68 mmol/1 (<180 mg/dl), a we frakcji HDL — nie mniejsza niż 1,04 mmol/1 (>40 mg/dl).

Najbardziej dostępnym dla komórek organizmu składnikiem energetycznym w osoczu jest glukoza. Zawartość jej we krwi, wynosząca 3^9—5,6 mmol/1 (70—110 mg/dl), podlega ciągłej kontroli i regulacji. Zbyt niski poziom glukozy we krwi określa się hipoglikemią, zbyt wysoki — hiperglikemią i towarzyszy on różnym formom cukrzycy.

Składniki mineralne w osoczu łącznie stanowią nieco mniej niż 1%. Większą zawartością w osoczu wyróżniają się: sód (—140 mmol/1), chlor (—105 mmol/1), potas (—4,5 mmol/1), wapń (—2,3 mmol/1) i magnez (—1 mmol/1) oraz wodorowęglany (—27 mmol/1) i fosforany (—1,3 mmol/1). Żelazo, m.in. wchodzące w skład hemoglobiny, w osoczu występuje w ilości 10—25 pmol/1.

90