34055 str02 (5)

Ciężki o działo samobieżne SU-152 (pierwotno oznaczenie fabrycr,e KW-U) zbudowane w 1943 r. na podwoziu ciężkiego czołgu KW-1s

WSPARCIE DLA CZOŁGÓW

\A/ latach 1932—1940 w Związku Radziec-’ ' kim skonstruowano kilkanaście typów dział samobieżnych — lekkich, średnich i ciężkich — z różnym uzbrojeniem i o różnym przeznaczeniu. Zostały one wypróbowane, lecz nie były produkowane seryjnie. Podczas działań wojennych w latach 1939—1940 ich rolę w wojskach pancernych spełniały tzw. czołgi artyleryjskie (np. T-26A, BT-7A) uzbrojone w armaty większych kalibrów niż normalne wozy tych typów oraz nieco później — ciężkie czołgi KW-2 z haubicą 152 mm, przyjęte do uzbrojenia w lutym 1940 r.    ;

Przebieg działań pierwszych miesięcy wojny z faszystowskimi Niemcami wykazał konieczność posiadania dział samobieżnych ¹. Bo prac nad nimi, w szerszym niż dotąd zakresie, przystąpiono w 1942 r.

Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia, Plenum Komitetu Artyleryjskiego Głównego Zarządu Artylerii (GAU) na naradzie 15 kwietnia 1942 r. ustaliło ogólne i szczegółowe wymagania taktyczno-technicz-ne całej gamy dział samobieżnych, przeznaczonych do wsparcia piechoty i czołgów. Bo ich budowy miano wykorzystać istniejące i produkowane seryjnie podwozia typowych czołgów. Oprócz wozów lekkich i średnich zaproponowano opracowanie „ciężkiego samobieżnego niszczyciela schronów bojowych”, skonstruowanego na podwoziu ciężkiego czołgu KW i uzbrojonego w 152 mm haubicoarmatę. Uważano bowiem, że taki kaliber i rodzaj uzbrojenia był do tego celu najodpowiedniejszy.

Państwowy Komitet Obrony (GKO) ZSRR zatwierdził te propozycje i przekazał wymagania taktyczne biurom konstrukcyjnym kilku fabryk Ludowego Komisariatu Przemyślu Czołgowego (NKTP).

Projektowanie ciężkiego działa samobieżnego opóźnił rozwój wydarzeń na froncie latem 1942 r., a także konieczność modernizacji samego czołgu KW; dokonana została ona w lipcu—sierpniu.

Jesienią 1942 r. GKO otrzymał od wywiadu wiadomości o nowych ciężkich czołgach niemieckich, szykowanych przez dowództwo Wehrmachtu do przyszłych walk. Na skutek tych informacji polecono Z. Kotinowi — głównemu konstruktorowi Zakładów Ki-rowskich w Czelabińsku (tzw. „Tankograd”), które produkowały ciężkie czołgi KW, przyśpieszenie prac projektowych ciężkiego działa samobieżnego; powinno ono nie tylko niszczyć umocnienia i schrony bojowe, lecz również skutecznie zwalczać ciężkie czołgi.

2

1

Historie ich rozwoju znajdzie Czytelnik w pracy J. Magnuskiego ..Radzieckie działa samobieżne”, Wyd. MON, Warszawa 1976.