35506 P1060790

starzeniem joniza.

86

zaliczmy jest do grupy mechanizmów starzeniowych i nazywany J^es

Snnsniowy mechanizm praebicia jest procesem zmniejszania się wyozymatnei etettrvcznej wskutek narażeń wynikających z dhlgotrwrfe! etepUMUc 2łożanońć rych oddziaływań w praktyce atnuSna HasyRltacię mechanizmów jarzeniowy^ według rodzajów obciążeń, narażeń. Formalnie można jednak rozróżnić starzeniecielne oe& elektryczne (w tym jonizacyjne i elektrochemiczne).

Wymiernym skutldem starzenia jest trwałość izolacji (tzw. czas życia t_ż), zależna min. od rodzaju procesów starzeniowych:

O w przypadku starzenia cieplnego

4 - Aexp(B/7~) ,

o w przypadku starzenia elektrycznego

4 = c/E‘,

gdzie:    A_y B, c, n - stałe zależne od rodzaju materiału, układu izolacyjnego i warunków

eksploatacji,

C « - Stałe niezależne od czasu i natężenia pola. pod warunkiem że przez cały czas działa tylko jeden mechanizm starzeniowy (zmianę wykładnika n może spowodować np. zmiana intensywności wyładowań niezupełnych).

T -    temperatura pracy dielektryku,

E -    natężenie pola elektrycznego.

Zróżnicowanie warunków działania poszczególnych mechanizmów przebicia sprawia, że wytrzymałość elektryczna dielektryków stałych zależy od wielu czynników, a przede wszystkim od:

p*~czasu przyłożenia napięcia (rys. 8.1), o rodzaju i przebiegu czasowego napięcia (rys. 8.2),

° grubości lub objętości struktury dielektryku (rys. 8.8), o temperatury (rys. 8.4), o rozkładu pola elektrycznego (rys. 8.3), j o rodzaju materiału współpracującego z dielektrykiem stałym (rys. 8.5).

Ogólnie można stwierdzić, że wytrzymałość dielektryków stałych maleje ze wzrostem temperatury, grubości dielektryku, nierównomiemości pola oraz ze wzrostem czasu przyłożenia napięcia. Wpływ rozkładu pola jest przy tym szczególnie widoczny w przypadku dielektryków o strukturze jednorodnej (patrz rys. 8.3).

a)

b)

c)

Ry*. 8.1. Zależność czasu przebicia od napięcia przyłożonego do układu izolacyjnego z dielektrykiem stałym: a) szkic poglądowy, b) i c) przykładowe charakterystyki