34680 PC190001

Ćwiczenie I

1. Zagadnienia wstępne

1.1. Definicje rozwoju

Cechą charakterystyczną form żywych, choć również i przyrody nieożywionej, jest nietrwałość i zmiany w czasie istniejących struktur. Proces strukturalnych przemian, powstawanie nowych form określa się terminem rozwój.

Cechą rozwoju jest postęp uniemożliwiający cofanie się i powrót do pierwotnego stanu wyjściowego. Przyjęto więc założenie, że cechą charakterystyczną zjawiska rozwojowego jest zmiana progresywna, czyli przechodzenie od prostych do coraz bardziej złożonych poziomów organizacji. Pojmując rozwój jako zmiany progresywne dokonujące się w czasie, możemy uogólniając to złożone zjawisko zdefiniować następująco:

Rozwój jest to proces ukierunkowanych zmian, w których można wyróżnić następujące po sobie etapy przemian (fazy rozwojowe) danego obiektu, wykazujące różnicowanie się tego obiektu pod określonym względem. Rozwój ma charakter progresywny, jeżeli w jego wyniku powstaje nowa, wyższa jakość (Cieślik i wsp. 1985).

Zjawiska rozwojowe można rozpatrywać w stosunku do ewolucyjnych zmian w długich szeregach międzypokoleniowych (filogeneza) oraz zmian organizmów w okresie ich życia osobniczego (ontogeneza).

Ontogenezą (rozwojem osobniczym) określa się proces rozwoju organizmu od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik do kresu życia (śmierci) osobnika.

Właściwością ontogenezy są stałe nieodwracalne zmiany kierunkowe w kształtowaniu się cech morfologicznych i funkcjonalnych organizmu. W procesie tym ma miejsce stałe przystosowywanie się do zmieniających się warunków środowiska. Istotą ontogenezy jest doskonalenie ustroju

11