36988 skanuj0062 (29)

TURYSTYKA KULTUROWA A ROZWÓJ GOSPODARCZY 183

atrakcji turystycznych, zaś prawie co czwarta gmina zamieściła zaproszenie dla turystów na stronie głównej. Dla porównania zaledwie 28% wszystkich samorządów zamieściło na swojej stronie informacje skierowane do potencjalnego inwestora. Rozwój turystyki pojawiał się także wśród głównych celów wielu gminnych strategii rozwoju. Co ciekawe, dotyczy to nie tylko gmin położonych w pobliżu największych atrakcji regionu, oraz nie tylko tych gmin, gdzie turystyka masowa mogłaby mieć szansę na rozwój. Zatem władze lokalne powszechnie zakładają, że rozwój jakiejkolwiek formy turystyki mógłby przynieść korzyści ekonomiczne.

Jak wspomina J. Małek (2003), powołując się na A. Kowalczyka (2002), ważną rolę w turystyce zrównoważonej odgrywa turystyka kulturowa. Autorka ta zaznacza jednak, iż turystyka kulturowa może być także turystyką masową (podając za przykład parki rozrywki typu Disneyland). Wydaje się jednak że w Polsce nie mamy (jeszcze?) do czynienia z tego typu masową turystyką kulturową. Jedynymi formami masowej turystyki kulturowej mogą być wycieczki do wielkich centrów krajoznawczych jak Kraków czy Gdańsk. Jeśli chodzi natomiast o korzyści wynikające z rozwoju turystyki kulturowej cytowana wyżej Autorka uważa, iż - w przeciwieństwie do turystyki przyrodniczej - duża część dochodu wytworzonego dzięki rozwojowi turystyki kulturowej pozostaje na miejscu, w rękach lokalnych wytwórców (charakterystyczna dla produktu turystycznego „konsumpcja na miejscu”). Jednak zwraca uwagę na fakt, że turystyka kulturowa stymuluje rozwój raczej w kategoriach pozaekonomicznych, np. w kategoriach kulturowych czy społecznych.

Za jedną z form zrównoważonego rozwoju turystyki można uznać „podróżowanie po świecie z plecakiem”, ang. backpacker tourism², które w wolnym tłumaczeniu rozumieć można także jako tramping. Wpływem tego rodzaju turystyki na lokalny rozwój gospodarczy na przykładzie indonezyjskiej wyspy Lombok zajął się M.P. Hampton (1998). Cechy charakterystyczne tego rodzaju turystów to w opinii tegoż Autora podróżowanie lokalnymi środkami transportu, poszukiwanie jak najtańszych noclegów, chęć uczestnictwa w codziennym życiu mieszkańców, oraz przewodnik z serii Lonely Planet „pod pachą”. Tego rodzaju turyści są wielokroć pionierami rozwoju turystyki w wielu miejscach, i leżą u samej podstawy cyklu rozwoju ośrodka turystycznego w ujęciu R. Butlera. Gdy w ślad za nimi miejsca, po których podróżują, zaczynają stop-

Ang. backpack to plecak, zatem backpacker tourism dosłownie przetłumaczyć należałoby jako „turystyka plecakowa”