136
który jest niezbędny do utrzymania silnika spalinowego w ruchu z zadaną prędkością obrotową, a więc moment tarcia silnika.
W przypadku pomiaru mocy elektrycznej należy ■wykonać dwa badania ruchu. Pierwsze - samego silnika elektrycznego bez obciążenia silnikiem spalinowym, w' celu określenia mocy Ni niezbędnej do utrzymania w ruchu samego silnika elektrycznego, i drugie - silnika elektrycznego obciążonego silnikiem spalinowym, w celu określenia mocy N2 pobieranej z sieci, koniecznej do utrzymania w ruchu z zadaną prędkością obrotową obu silników jednocześme. Różnica pomiędzy tymi mocami określa moc Nt pobieraną przez silnik spalinowy na pokonanie oporów własnych:
Nt =N2 -N,. (9.13)
Podstawowy wadą tej metody jest wyeliminowanie wpływu obciążenia silnika na r\m [57. 721.
9.3.4. Wyznaczanie sprawności mechanicznej metodą wybiegu
Jeżeli w silniku pracującym ze stałą prędkością n bez obciążenia (hamulec odłączony, silnik pracuje na biegu jałowym przy prędkości n) nagle zamknie się dopływ paliwa, to nie zatrzymuje się on równie nagle, lecz wal korbowy obraca się przez jakiś czas z coraz to mniejszą prędkością obrotową, aż do całkowitego zatrzymania. Z energetycznego punktu widzenia (zasada zachowania energii cały czas musi obo-wiązywać) oznacza to, że energia doprowadzana do silnika jest mniejsza od energii rozpraszanej. Gdy hamulec jest odłączony, źródłem rozpraszania energii są oczywiście tylko opory ruchu całego silnika. Przy zamkniętym dopływie paliwa energia doprowadzana jest równa zeru, a energią podtrzymującą ruch jest energia kinetyczna. Wszystkie elementy silnika obracające się z prędkością kątową o są elementami inercyjnymi o łącznym momencie bezwładności J oraz energii kinetycznej Jor/2. Energia ta stanowi „zbiornik” energii podtrzymującej ruch. Ruch silnika trwa tak długo, aż zawartość „zbiornika” się wyczerpie.
Zmianę prędkości kątowej wału korbowego opisuje równanie dynamiki ruchu. Jeżeli przez Mt oznaczyć moment tarcia całego silnika, to z zasady Newtona wynika równanie:
(9.14)
J ■ — + M = 0 dt t
Jeżeli wnrtość J jest znana, to moment tarcia Mt można wyznaczyć wprost z powyższego równania, po dokonaniu pomiaru przyspieszenia kątowego dco/dt. Wynosi on:
(9.15)
M, = -J ■ — dt