konsument, który jest skłonny do kupna ekologicznych towarów i usług, jak równi gotowy do zmiany swojego stylu życia, przyzwyczajeń i modelu konsumpcji, chronić środowisko [247, s. 56] (różne typy konsumentów w zależności od pozio świadomości ekologicznej przedstawiono w tabeli 4). Do nowych rosnących wymag klientów muszą dostosować się również sami producenci dóbr i usług. Czynnikie: rozwoju nowoczesnych, ekorozwojowych przedsiębiorstw staje się dostarczanie wyr bów, które przyczynią się do jakościowej, a nic ilościowej poprawy życia konsument' [szerzej u Hawkena P., 70],
Tabela 4. Typy konsumentów w zależności od poziomu świadomości ekologicznej
Typ konsumenta |
Poziom wiedzy i świadomości ekologicznej |
Czarny |
Brak wiedzy i świadomości ekologicznej; podporządkowany kultowi materii; nieoszczędnie użytkujący energię, wodę, gaz, prąd elektryczny itp. |
Szary |
Niski poziom wiedzy i świadomości ekologicznej; przeciętny konsument; oszczędza zasoby wyłącznie z przyczyn ekonomicznych |
Szarozielony |
Znaczna wiedza ekologiczna; podatny na podniesienie świadomości ekologicznej; chce być postrzegany jako zielony; oszczędny w użytkowaniu zasobów z przyczyn ekonomicznych lub snobistycznych |
Zielony |
Duża wiedza ekologiczna; stale pogłębiana świadomość ekologiczna; chce zmienić i zmienia swój styl życia, aby chronić środowisko; oszczędnie użytkuje zasoby w celu ich ochrony |
Jaskrawozielony |
Niekiedy stwarza zagrożenie „zielonego totalitaryzmu”; postuluje powrót do natury; bardzo oszczędny w użytkowaniu zasobów |
Źródło: Zaremba S., Ekologia produktów a idee zielonego konsumeryzmu, w: Ekologia wyrobów. Materiały konferencyjne. Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Katedra Technologii i Ekologii Wyrobów. Polskie Towarzystwo Towaroznawcze Zarząd Główny, Kraków 1997, s. 57.
Najwyższy poziom świadomości ekologicznej wykazują społeczności zamieś kujące kraje i regiony wysoko rozwinięte Europy Zachodniej, Ameryki Północn Australii lub Japonii. Spośród nich największy stopień zaangażowania na rze ochrony środowiska oraz skłonność do zakupu proekologicznych towarów i us’ przejawiają mieszkańcy Niemiec. Badania świadomości ekologicznej, przeprowadź nc już w 1977 r. w dawnych Niemczech Zachodnich, wykazały bardzo duży stopie wrażliwości społeczeństwa na sprawy środowiska naturalnego, które uznało potrze’ jego ochrony za jedną z najważniejszych spraw na Ziemi [65, s. 36],
Również w Polsce obserwujemy początek przemian w świadomości społeczne1 przejawiający się wzrostem zainteresowania problemami ochrony środowiska. Wedłu badań SGGW/OBOP z 1997 r., aż 67% Polaków jest skłonnych opodatkować się n rzecz poprawy jakości środowiska naturalnego. Większość badanych (65%) zwra uwagę, aby nabywane przez nich towary nie były szkodliwe dla środowiska (co oznacza jednak, że nie kupują oni tego typu dóbr). 56% polskich konsumentów pr zakupie produktów spożywczych zwraca uwagę na zawartość witamin, prawie połow
32