258 Mikotoksykozy
MikoLoksyny takie jak ochratoksyna A stanowią problem sanitarno-epidemiologiczny, ponieważ kumulują się w tkankach zwierząt, głównie trzody - we krwi, nerkach i wątrobie. Mogą być obecne w mięsie oraz wyrobach przeznaczonych do spożycia, a tym samym stają się niebezpieczne dla zdrowia ludzi. Konieczne jest więc zwrócenie uwagi służb weterynaryjnych na występowanie nefropatii mikotoksynowej trzody chlewnej przy kontroli tusz na linii ubojowej w rzeźniach ze względu na możliwą obecność w tkankach ochratoksyny A.
Rodzaj Fusarium jest najliczniejszą grupą grzybów toksynotworczych (fot. 112 i 113), produkujących głównie dwie kategorie toksyn - estrogenne, na przykład zearalenonj. inncjoksyny o,nazwie trichoteceny lub womitoksyny, a także fumonizyny.
U koni na skutek zatrucia mikotoksynami występuje leukoencefalomala-cja, nazywana również zatruciem kukurydzianym. Przyczyną jest spożycie neurotoksyny - fumonizyny. Trichoteceny - womitoksyny działają silnie na przewód pokarmowy, powodując głównie zwracanie treści pokarmowej i tak zwany syndrom wymiotny, martwicę błony śluzowej przewodu pokarmowego, a także martwicę skóry.
Fotografia 112. Wzrost grzybów z rodzaju f usarium sp. na podłożu Sabourauda
Fotografia 113. Preparat z hodowli grzybów z rodzaju Fusarium sp. na podłożu Sabourauda. Charakterystyczne makrokonidia
Zearalenon
Toksyny estrogenne opisano w USA ponad 60 lat temu. Choroba nazywana vulvovaginitis występuje po spożyciu toksyny produkowanej przez Fusarium graminearum i objawia się obrzękiem pochwy, gruczołów mlekowych i wypadaniem odbytu. Zearalenon (F2) jest laktonem kwasu fenolorezorcynowego. jest białym, krystalicznym związkiem, dobrze rozpuszczalnym w alkoholach oraz roztworach zasad, wykazującym niebiesko-zieloną fluorescencję pod wpływem promieni UV o długości fali 360 nm oraz bardziej intensywną zieloną fluorescencję przy promieniowaniu o krótszej długości fali - 260 nm. jest metabolitem wytwarzanym przez niektóre szczepy różnych gatunków grzybów z rodzaju Fusarium, na przykład: Fusarium graminearum, Fusarium cul-morum, Fusarium eąuiseti oraz Fusarium crookwellense. Grzyby te rozwijają się głównie na zbożach, szczególnie w czasie chłodnych i mokrych okresów wegetacji oraz zbiorów. Obecność tej toksyny stwierdzono w pszenicy, jęczmieniu, ryżu, kukurydzy oraz zbożowych produktach żywnościowych, takich jak płatki kukurydziane czy chleb.
Zearalenon nie jest silnie toksyczny, jednak posiada silne właściwości estrogenne. Z tego powodu klasyfikowany jest często jako estrogen nieste-roidowy czy też mikoestrogen. jeszcze silniejsze właściwości estrogenne