22
z mannitolem do hodowli gronkowców, podłoże Clauberga z tellurynem potasu do hodowli CorynehacAerium sp. Podłoża identyfikacyjne, na których bada się właściwości biochemiczne bakterii zostaną omówione w rozdziale 15.
Specjalną grupę podłoży stanowią podłoża „transportowe” służące do zabezpieczenia materiału mikrobiologicznego na czas przenoszenia go od pacjenta do laboratorium. Są to najczęściej dobrze zbuforowane podłoża minimalne bez składników odżywczych, zawierające jedynie sole mineralne.
Wyjaławianiem nazywamy proces zabijania drobnoustrojów, zarówno ich komórek wegetatywnych, jak również form przetrwalnych. Postępowanie to ma szczególne znaczenie tam, gdzie należy się posługiwać jałowym sprzętem i pracować w jałowym otoczeniu. Sterylne warunki pracy powinny być więc zachowane m. in. w szpitalach, na salach operacyjnych i gabinetach zabiegowych, przy' produkcji niektórych leków, płynów infuzyjnych, preparatów krwiopochodnych, środków opatrunkowych oraz sztucznych elementów organów (protez). Praca w warunkach jałowych, posługiwanie się jałowym sprzętem, niszczenie wykorzystanych hodowli i materiałów mikrobiologicznych w laboratorium, to czynności, które przynajmniej w podstawowym zakresie powinny być znane osobom rozpoczynającym doświadczenia z drobnoustrojami.
Sterylizację można przeprowadzić posługując się metodami fizycznymi, chemicznymi lub mechanicznymi.
Wyróżniamy następujące fizyczne metody sterylizacji:
- wysoką temperaturą (sterylizacja cieplna - sucha i parą wodną),
- promieniami ultrafioletowymi (UV),
- promieniami jonizującymi, < • • "'u •
- sączenie.
Sterylizacja przez wyżarzanie w płomieniu palnika gazowego służy do wyjaławiania _ęzy__(drucika z oczkiem wykonanego z platyny lub ze stopu platynopodobnego) i igieł preparacyjnych. Niszczenie drobnoustrojów, polegające na ich spaleniu, jest stosowane przed i po szczepieniu pożywki za