Ze względu na kształt dzieli się sprężyny na (rys. 7.1): śrubowe walcowe (a, b) lub stożkowe (c), płaskie (d, e), spiralne (/), talerzowe (g) i pierścieniowe (h).
Z punktu widzenia rodzaju obciążenia rozróżnia się sprężyny: rozciągane (naciągowe) — rys. 1 Ab, ściskane (naciskowe) — rys. lAa,c,g,h, zginane — rys. 7Ad, e i skręcane — rys. 7.1/. Rodzaj obciążenia sprężyn nie zawsze określa jednoznacznie rodzaj wywoływanych w nich naprężeń.
Rys. 7.1. Rodzaje sprężyn [5]
Tablica 7.1
Orientacyjne własności wytrzymałościowe niektórych gatunków stali sprężynowych — Wg PN-74/H-84032
Materiał i nr normy |
Znak stali |
Rm minimum MPa |
Re minimum MPa |
Naprężenia dopuszczalne (po obróbce cieplnej) — MPa | |||||
K |
kej |
kg0 |
ks |
kSj |
fcso | ||||
Stal sprężynowa ■esorowa) PN-74/H-84032 |
75 |
1100 |
900 |
540 |
400 |
250 |
320 |
240 |
150 |
65G |
1000 |
800 |
480 |
360 |
230 |
290 |
220 |
140 | |
50 S2 |
1300 |
1100 |
660 |
470 |
300 |
400 |
280 |
180 | |
50 HG |
1400 |
1200 |
720 |
550 |
320 |
430 |
330 |
190 | |
50 HS |
1350 |
1200 |
720 |
510 |
310 |
430 |
300 |
185 | |
60 SGH |
1400 |
1250 |
750 |
550 |
320 |
450 |
330 |
190 | |
PN-71/M-80057 |
drut patentowany (fortepianowy) |
1600 |
1400 |
850 |
600 |
360 |
510 |
360 |
220 |
Obróbka cieplna stali sprężynowych (wg normy): hartowanie w oleju w temperaturze 820-^870°C oraz odpuszczanie średnie w temperaturze 460 —490°C (zależnie od gatunku
1 stali).
Drut patentowany (fortepianowy): hartowany izotermicznie w kąpieli ołowianej w temperaturze 500°C, przeciągany na zimno i odpuszczany w temperaturze 200-^240°C. Wartości Rm, Re oraz naprężenia dopuszczalne dla drutu patentowanego podano według [20]-
normie PN-71/M-80057 są podane wartości Rm oddzielnie dla każdej średnicy drutu eraz w zależności od rodzaju drutu: — A — drut zwykłej wytrzymałości, B — drut : podwyższonej wytrzymałości. C — drut o wysokiej wytrzymałości.
147