40410 skanuj0004

produkcji, a więc standard higieny, specyfikę pro -duktu, obszar przeznaczenia, sposób zakonserwowania, obecność komponentów naturalnego pocho -dzenia (olejki eteryczne, cukier, mleczko kokosowe itp.), rodzaj opakowania oraz technologię jego wywarzania. Pozwala to na kontrolę kontaminacji oraz samej produkcji na każdym etapie wytwarza -nia kosmetyku [6,13].

Test konserwacji

Konserwantami nazywane są substancje chemiczne o działaniu przeciwdrobnoustrojowym - hamują aktywność bakterii, pleśni t"grzybów. Dzięki temu kosmetyki mają przedłużony okres trwałości. W przemyśle kosmetycznym stosowane są zarówno związki organiczne, jak i nieorganiczne, a także heterocykliczne. Obecnie przed producentami stawia się trudne zadanie, aby dobrać konserwant, który działać będzie przez długi czas i jednocześnie nie będzie stanowił zagrożenia dla konsumen -ta [14,15].

Aby dobrać odpowiedni konserwant do kosmetyku, należy najpierw wziąć pod uwagę pewne jego cechy, takie jak:

•    działanie na szerokie spektrum mikroorganizmów,

•    efektywność w niskich stężeniach i szerokim zataesEEH,

•    dobra rozpuszczalność w wodzie,

•    niska toksyczność dla człowieka i środowiska,

•    brak zapachu i koloru,

•    odporność na działanie światła, tlenu i wysokiej tenpeiatmy,

•    zgodność chemiczna z innymi składnikami receptury oraz materiałami opakowaniowymi,

•    łatwość wprowadzenia do układu,

•    korzystna relacja pomiędzy ceną a skutecznością.

Po spełnieniu teoretycznych kryteriów, należy upewnić się, że dobrany został odpowiedni konserwant, a co za tym idzie, czy kosmetyk został dobrze zabezpieczony. W tym celu przeprowadzane są testy konserwacji.

Testem konserwacji nazywa się badanie, które ma na celu sprawdzenie działania środka lub układu konserwującego użytego do produkcji od -powiedniego kosmetyku. Test ten pozwala na dobór odpowiedniego konserwantu w odpowiednim stężeniu, który będzie się sprawdzał w trakcie użytkowania kosmetyku przez konsumenta. Badanie to przeprowadza się również przy wyznaczaniu PAO (PerbclAflerOpen), czyli terminu ważności. W celu uzyskania pełnego obrazu działania dobranego konserwantu zaleca się przeprowadzenie testów na różnych etapach produkcji, opracowywania receptury oraz badania produktów końcowych za

równo zaraz po opuszczeniu linii produkcyjnej, jak i w okresie przydatno -ści kosmetyku do użytku.

Dostępne są różne metody testów. Typowe podawane są w farmakopeach, ale dostępne są również specjalne testy opracowane według metod producentów konserwantów [16].

Ustawa o kosmetykach - kryteria czystości mikrobiologicznej i chemicznej kosmetyków oraz metody kontroli zgodności z tymi kryteriami

Przy opracowywaniu nowego kosmetyku zwraca się uwagę przede wszystkim na zastosowanie środków konserwujących, które mają chronić konsumenta i zapobiegać zanieczyszczeniom mikrobiologicznym w czasie normalnego stosowania kosmetyku. W trakcie opracowywa -nia receptury należy brać pod uwagę surowce, które nie wspomagają rozwoju drobnoustrojów, co pomaga ograniczyć ilość dodawanych środków konserwujących.

Kontroli należy poddawać nie tylko surowce i gotowy produkt, ale także półprodukty. Bardziej podatny na zakażenia mikrobiologiczne jest wyrób „w masie" niż w gotowym opakowaniu. Dlatego też w celach kontrolnych powinny być pobierane próbki w momencie właściwym dla aktywności mikrobiologicznej. Dla każdego wyrobu należy określić częstotliwość badań w okresie początkowym (około 3 miesięcy), w celu rozpoznania jakości mikrobiologicznej w warunkach produkcyjnych [2].

Wszystkie aspekty badań mikrobiologicznych w czasie opracowywa -nia i produkcji każdego wyrobu oraz wszystkich procedur kontrolnych powinny być udokumentowane odpowiednimi zapisami [2,4].

Ustawa określa również wymagania czystości mikrobiologicznej i metody oceny gotowego produktu. Mają one zagwarantować bezpie -czeństwo produktu w normalnych i możliwych do przewidzenia warun -kach stosowania. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne, które mogą być szkodliwe dla konsumenta i powodować zepsucie wyrobu, należy ogra -niczać poprzez:

•    zachowanie higieny w zakładzie i procesie produkcyjnym,

•    odpowiednie zakonserwowanie wyrobu, zapobiegające wzrostowi drobnoustrojów,

•    przestrzeganie granic czystości mikrobiologicznej, w celu zapewnienia bezpieczeństwa wyrobu.

Dzięki przestrzeganiu wyżej wymienionych zasad możliwe jest wyprodu -kowanie kosmetyku, który spełnia kryteria czystości mikrobiologicznej tej klasy produktów.

Ustawa określa wymagania mikrobiologiczne ilościowe dla kosmetyków przeznaczonych dla dzieci i do pielęgnacji okolic oczu (kategoria I). Jest to ogólna liczba drobnoustrojów mezofilnych - maksymalnie 100 cfu/g lub ml.

Z kolei wymagania mikrobiologiczne dla pozostałych kosmetyków (kategoria II) określa ogólna liczba drobnoustrojów mezofilnych - maksymalnie 1000 cfu/g lub ml.

W zakresie wymagań jakościowych w próbce kosmetyku o masie 0,1 g lub objętości 0,1 ml nie mogą być obecne:

•    S taphyŁxrxnjs aureus,

•    Pssudancnasaemgirosa,

•    CandSaai/rans 6].

118 Postępy Kosmełologii 3/2010, vol. 1