40436 S5008130 (2)

Celtowie w Europie

Ktmki naguztzone — obtiar nitrodżin dylu La Tene. Kruki rzadsze — obszar osadnictwa colty j dua^o na początku V w. p.n.c. Htrzslkt pokazuje Warunki ekspansji celtyckiej w V-II w. p.n.e

Wprowadzenie, czyli problem celtycki

Z masy bezimiennych ludów, które w odległej przeszłości zamieszki-wały Europę, dzięki pisarzom starożytnym zaczynają się około VI w. p.n.e. wyłaniać ludy, których nazwa w brzmieniu właściwym lub zgrecyzo-wanym została nam przekazana. Po Hyperborejczykach, czyli mieszkańcach nieznanej Hellenom północy, są to Celtowie, którzy obok Scytów około VII w. p.n.e. wypłynęli na widownię dziejową i wkrótce zaczęli odgrywać ważną rolę.

Ich pierwotne siedziby umieszcza się w dorzeczu górnego Renu i górnego Dunaju. Z tego stosunkowo niewielkiego terenu zaczęli się rozchodzić po całym niemal kontynencie europejskim. Już w zaraniu ich dziejów wyodrębniały się dwie grupy, różniące się między sobą pewnymi szczegółami w zakresie kultury materialnej. Niezupełnie jednakowa była ich kultura duchowa, a zapewne także i języki nie były identyczne. W VI-IV w. p.n.e. opanowali Zachodnią Europę — południową część RFN, Francję, część Hiszpanii oraz Wielką Brytanię. Na wschodzie Celtowie natomiast zajęli Austrię, Czechosłowację, Węgry, Rumunię. Część ich przedostała się także do Polski. Inni przez Bałkany, Grecję dotarli do Azji Mniejszej w IV w. p.n.e., gdzie założyli jedyne w ich dziejach państwo Galację. Ostatnie stulecie przed naszą erą to okres regresu. Posiadłości Celtów kurczą się coraz bardziej.

Pisarze starożytni opisywali ich ekspansję jako wojenną inwazję, niosącą za sobą zniszczenia i ruiny. Wielokrotnie spotykamy się z opisami okrucieństw, które mieli popełniać, ale pamiętać należy, że pisali o nich przedstawiciele tych ludów, z którymi Celtowie walczyli; natomiast obraz ich kultury wyłaniający się z poszukiwań naukowych, zwłaszcza badań archeologicznych, odbiega od tego, który nam przekazali starożytni pisarze. Czas ekspansji Celtów jest okresem postępu i unowocześniania się życia, jest okresem znacznego skoku w dziedzinie techniki i przemian społecznych,

W książce niniejszej zajmę się Celtami, którzy przedostawali się na 9

■    I wu HBBmB ©o®@