101762

KULTURA LATEŃSKA

Drugim ważnym stanowiskiem archeologicznym dla epoki żelaza w Europie jest La Tene na północnym brzegu jeziora Neuchatel w Szwajcarii. Długotrwała susza w 1857 r. sprawiła, że poziom wody w jeziorze opadł o około 2 m. Hansli Kopp skorzystał z okazji. Został zatrudniony przez miejscowego pułkownika, aby wyszukiwał starożytne przedmioty do jego kolekcji. Cofająca się woda zapewniła dostęp do wcześniej niedostępnych miejsc. Idąc wzdłuż północnego brzegu jeziora niedaleko rzeki Thielle, natknął się na szereg drewnianych kołków wystających z płytkiej wody, a wokół nich znalazł około 40 żelaznych mieczy.

Było to 11 lat przed tym , jak znaleziska Koppa zostały opublikowane w raporcie szwajcarskiego archeologa Ferdinanda Kellera (1800 - 1881), który zasugerował, że drewniane kołki były podporami dawnych budynków na jeziorze. Oficjalne wykopaliska rozpoczęły się niedługo potem. W 1880 r., po celowym i trwałym obniżeniu poziomu wód w jeziorze, stanowisko stało się całkiem suche i można było je badać. Znaleziono pozostałości dwóch mostów, z których każdy miał wyjściowo ponad 100 m długości, oraz szczątki pięciu domów tam, gdzie w starożytności znajdowała się linia brzegowa. Oprócz drewnianych przedmiotów znaleziono też metalowe, a do dziś wykopano icłi stamtąd ponad 2500, włącznie z ponad setką mieczy, włóczni, tarcz, broszy, a nawet części rydwanów.

Nie wiadomo dokładnie, jakie było przeznaczenie tego miejsca, lecz fakt, że wiele ze znalezionych przedmiotów nie było używanych, wskazuje, iż mogło to być miejsce kultu, gdzie w wodzie składano cenne ofiary.

Niezależnie od celu ich złożenia, wszystkie przedmioty pochodzą z okresu halsztackiego i przedstawiają historię europejskiej epoki żelaza, od około 400 r. p.n.e. - końca kultury halsztackiej - do najazdu Rzymian na tereny dzisiejszej Szwajcarii w 15 r. p.n.e. Liczba i różnorodność znalezisk sprawiły, ze miejsce to stało się typowe dla późniejszego okresu żelaza - teraz nazywanego kulturą lateńską, podobieństwa w stylu pomogły w datowaniu i porządkowaniu stanowisk nawet na Wyspach Biytyjskich i w Hiszpanii.