41913 P1030085 (3)

li _ Jeremy Rifkj_n

aby pomóc pracującym rodzicom w obowiązkach rodzinnych. Po-niewaź rodzice wykonujący usługi komunalne w ramach akcji tymczasowego zatrudnienia otrzymywaliby mniej pieniędzy niż wy. nosi płaca minimalna, rząd uzupełniałby ich dochód częściowym dodatkiem rodzinnym. Gubernator Weld stwierdził, że uruchamia te reformy, aby zmienić paradygmat opieki socjalnej opierając ją na pracy zarobkowej i płacy z tego tytułu, a nie na zasiłkach pieniężnych²⁴.

Jak należało oczekiwać, związki zawodowe pracowników państwowych szybko zareagowały' na nowe propozycje reform socjalnych wyrażając niepokój, że setki tysięcy ich członków może stracić zatrudnienie, jeśli biedni ludzie zostaną zmuszeni do rezygnacji z zasiłków na rzecz pracy społecznej. Lee A. Saunders, asystent przewodniczącego federacji związkowej pracowników państwowych, stanowych i municypalnych, oświadczył członkom rządowej grupy roboczej ds. reformy, że plan proponowany przez prezydenta oznacza utworzenie od 1,2 do 2 milionów miejsc pracy społecznie użytecznej. „Nie jest to możliwe bez likwidacji regularnych miejsc pracy w sektorze państwowym, nawet jeśli chroni je prawo," stwierdził Saunders²⁵.

Obawy związkowców można w dużej mierze uspokoić uchwalając skrócenie tygodnia pracy z 40 do 30 godzin dla wszystkich pracowników państwowych. Rząd od dawna przestrzegał zasady, że pracownicy państwowi powinni być wynagradzani podobnie jak w sektorze prywatnym. Skróceniu tygodnia roboczego w sektorze rynkowym musi koniecznie towarzyszyć podobne posunięcie w sektorze państwowym. Dzięki 30-godzinnemu tygodniowi pracy i wzrostowi wynagrodzenia tak, by płace wyrównać do poziomu wzrostu produktywności w kraju, rządy lokalne, stanowe i federalny mogłyby zapewnić swoim pracownikom bezpieczeństwo zatrudnienia. Równocześnie powstałą próżnię po redukcji o 1/4 czasu pracy pracowników państwowych mogą wypełnić częściowo osoby wykonujące pracę społecznie użyteczną.

²⁴    Weld, Cellucci File Plan to Replace Welfare luith Work Benefits, oświadczenie biura prasowego gubernatora stanu Massachusetts, Boston, 14.01.1994; Massachusetts Welfare Refom Would Drop Cash Benefits, Reąuire Work, „Washington Post" 15.01.1994 s. A6.

²⁵    Unions Fear Job Losses in Welfare Reform, „Washington Post" 6.01.1994.

Koniec pracy

Podczas debaty nad tym, jak najlepiej podzielić korzyści wynikające ze wzrostu produktywności, każdy kraj musi nieuchronnie stawić czoła podstawowej kwestii sprawiedliwości ekonomicznej. Pytanie brzmi prosto: Czy każdy członek społeczeństwa, nawet najbiedniejszy, ma prawo do uczestniczenia w korzyściach wynikających ze wzrostu produktywności, jaki przynoszą rewolucje informatyczna i telekomunikacyjna? Jeżeli odpowiedź brzmi „tak", to rosnąca rzesza bezrobotnych, których praca stanie się wkrótce niepotrzebna w nowoczesnym świecie technologii XXI w., musi otrzymać jakieś wynagrodzenie. Ponieważ postęp technologiczny będzie oznaczał dalszy spadek liczby miejsc pracy w gospodarce rynkowej, to jedynym skutecznym sposobem zapewnienia bezrobotnym korzyści ze wzrostu produktywności jest zagwarantowanie przez rząd pewnego dochodu. Związanie tego dochodu z pracą na rzecz swojego otoczenia pomoże wzrosnąć i rozwinąć się gospodarce społecznej, a po jakimś czasie ułatwi przejście do społeczeństwa zorientowanego na potrzeby lokalnych wspólnot.

Finansowanie okresu przejściowego

Na dochody socjalne, przekwalifikowanie i szkolenie wielu osób do pracy społecznie użytecznej potrzebne będą znaczne fundusze rządowe. Część pieniędzy można wziąć z oszczędności na zastąpieniu obecnej biurokracji socjalnej płacami dla pracujących na rzecz lokalnych potrzeb. Organizacje i grupy społeczne będą przejmować odpowiedzialność za zaspokajanie potrzeb, która dotąd należała do rządu i w ten sposób zaoszczędzone pieniądze będzie można przeznaczyć na płace oraz szkolenie osób świadczących usługi i pomagających innym bezpośrednio w swoim własnym środowisku.

Można też zaoszczędzić fundusze rządowe rezygnując z kosztownego subsydiowania korporacji, których działalność wykracza poza kraj i teraz przypada głównie na zagranicę. Takie transnarodowe korporacje otrzymały od rządu w 1993 r. ponad 104 miliardy dolarów w postaci bezpośrednich transferów i ulg podatkowych. Firmy rolnicze otrzymały 29,2 miliarda dolarów, czyli prawie 2 razy więcej niż kwota przeznaczona na zasiłki rodzinne. Olbrzym przemysłu spożywczego, firma Sunkist, otrzymała 17,8 miliona dolarów na zagraniczną promocję swojego soku pomarańczowego. Wytwórnia