na Peloponezie. Układ przewidywał procedurę arbitrażu w razie konfliktu n™. dąy sygnatariuszami traktatu.
ulega wątpliwości, że zarówno wojna, jak i kończący ją pokój naduap. oętj autorytet Aten i Sparty. Sprzymierzeńcy Sparty, szczególnie ci ipon Peloponezu, przekonali się o iluzoryczności lacedemońskiąj opieki, sojussnilutw Aten zniechęcała natomiast daleko posunięta ingerencja w ich własne spraw; Pokój trzydziestoletni nie zlikwidował też przyczyn antagonizmu ateńsko-spar. fańskiego, ale ustabilizował na pewien czas sytuację w Grecji, a Atenom dał cuu na uporządkowanie spraw wewnątrz symmachii.
_ 1. Perykłes i jego reformy
Proces demokratyzacji ustny u ateńskiego zapoczątkował Klejśtenes, a jego dzido kontynuowali przedstawiciele obozu demokratycznego, który uformował się w Atenach w I połowie V. w. p.n.e. Ich sukcesem było wprowadzenie zasady obsadzania wielu urzędów drogą losowania i od roku 487/486 p.n.e. w ten właśnie sposób obierano archontów. Losowano ich spośród obywateli należących do dwóch najwyższych grup mąjątkowych, których listę ustalano w demach. Zmieniło to niewątpliwie układ sił na ateńskiej scenie polityczną} i to nie tylko dlatego, że sam urząd archonta stracił na znaczeniu, ale została też osłabiona, wzmocniona po wojnach perskich, pozycja Areopagu, strażnika praw arystokracji. W jego skład, przypomnijmy, powoływano dożywotnio byłych archontów. Dopiero jednak w 462 r. p.n.e. Efialtes doprowadził do odebrania Areopagowi większości uprawnień. Od tej pory w gestii tej rady znąjdowało się orzekanie przede wszystkim w sprawach o umyślne zabójstwo (także zranienie, otrucie i podpalenie) i pewne przestępstwa religijne (wycięcie świętych oliwek). Funkcje kontrolne i sądownicze Areopagu przęjęły Rada Pięciuset i heliaia - sąd ludowy, którego znaczenie od tęj chwili systematycznie wzrastało.
Ograniczenie władzy Areopagu nie pozbawiło arystokracji wpływu na rządy. W Atenach w V w. p.n.e. przynależności do jednego z dwóch rywalizujących obozów nie wynikała z pochodzenia polityków, a wielcy ojcowie demokracji -Kląjstenes, Temistokles i Perykłes - byli arystokratami. Tylko bowiem przedstawiciele tej grupy społecznej mieli doświadczenie, a przede wszystkim środki, aby obiegać się o urzędy. Ten stan rzeczy zmienił dopiero Perykłes.
Człowiek, którego osobowość i dokonania zdominowały historię Grecji w V w. pjze. - okres ten często nazywany jest epoką Peryklesa - urodził się około 495 r. p.n.e. Był arystokratą z radu Alkmeonidów, skoligaconym prawdopodobnie z samym Kłejstenesem. Tak więc tradycja rodzinna w naturalny sposób wiązała Peryklesa z obozem demokratów. Karierę polityczną rozpoczął u boku Efialtesa
291