42925 Jeżdze motorowerem Komar3

skok tłoka, prędkość obrotowa wału korbowego i stopień sprężania. Dla pełnego zrozumienia, co to jest pojemność skokowa, wyjaśnimy uprzednio pojęcie średnicy cylindra i skoku tłoka.

Średnica cylindra (rys. 5-2) jest to średnica otworu, w którym przesuwa się tłok. Średnicę cylindra podaje się w mm (milimetrach) i oznacza literą d.

Rys. 5-2. Zwrot zewnętrzny ZZ I zwrot wewnętrzny ZW

Skok tłoka jest to odległość pomiędzy skrajnymi położeniami tłoka (rys. 5-2). Skrajne położenie tłoka zbliżającego się do głowicy nazywa się zwrotem zewnętrznym (w skrócie ZZ), natomiast skrajne położenie tłoka zbliżającego się do skrzynki korbowej nazywa

*

Rys. 5-3. Wielkości charaktery -styczne silnika

się zwrotem Wewnętrznym (w skrócie ZW). Skok tłoka równy jest sumie dwóch promieni r wykorbienia wału korbowego (ilustruje to rys. 5-3). Skok tłoka oznacza się literą S i jak średnica cylindra podawany jest w mm. Tak więc

S = 2 - r

Pojemność lub objętość skokowa cylindra charakteryzuje ^wielkość silnika. Jest to pojemność części cylindra wyznaczona przez zwrotne położenie tłoka, pomiędzy zwrotem zewnętrznym (ZZ) i zwrotem wewnętrznym (ZW); a więc przez skok tłoka. Pojemność skokowa odpowiada w przybliżeniu objętości mieszanki, jaka może być zassana do cylindra podczas jednego suwu tłoka. Pojemność skokową można obliczyć przez pomnożenie powierzchni denka tłoka przez skok tłoka według poniższego wzoru.

V*= P-S

gdzie: V_s — pojemność skokowa cylindra, F — powierzchnia denka tłoka,

5 r— skok tłoka, •

d — średnica cylindra, k — liczba stała = 3,14.

Pojemność skokowa podawana jest w cm* (centymetrach sześciennych), a więc dla obliczenia pojemności średnicę cylindra i skok tłoka należy przyjąć również w cm. Znając powyższy wzór z łatwością wyliczymy pojemność skokową silnika.

Dla przykładu obliczymy pojemność skokową cylindra motoroweru Komar. Wiemy że:

d = 38 mm = 3.8 cm — średnica cylindra,

S = 44 mm = 4,4 cm — skok tłoka.

F — powierzchnia tłoka wyniesie:

11,34 cm*

s-d³ 3,14-3,8^ł * “    4 |    4

Dla nie znających potęgowania podajemy, że 3,8* - 3,8 • 3,8 = 14,44 cm*

V, — pojemność skokowa wyniesie:

V, = F • S = 11,34 • 4,4 = 49,89 cm*

a więc pojemność skokowa silnika motoroweru Komar wynosi 49,89 cm³. Wynik ten zaokrągla się w górę i powszechnie mówi się, że silnik ma 50 cm³. Dla zobrazowania czytającemu jaka jest to wielkość, pokazujemy na rysunku 5-4 walec o pojemności 50 cm* w skali 1 :1.

Pojemność silników motorowerowych z reguły wynosi 50 a zatem wymiary średnicy i skoku tłoka zbliżone są do! mienionych i wahają się w następujących granicach — d = 38 do 39 mm, a skok S = 42 do 44 mm.