43330 Strona076

( Tablica 52

Nr	SkM tułali ba iwy	W "o aluminium (|\t)	i Gęstość It/rin*	Liniowa prędkość palenia mm/.sok	Światłość tys. rd	Energia świni Ilia właściwa , d • sok/u
1	1A	2l>	2,7	:t,o	51	13800
•)	\A	:m	2,7	5,0	.SI i	14500
3	U	łi)	2,l»	5,5	S7	llJ.lOO
a	)5	15	2, (i	li,(i	<S2	10700
5	'ii)	j|	2,15	:>,!»	liii	iSOOO

Masy od nr 2 do 5 zawierają nadmiar substancji palnej, która spala si częściowo tlenem powietrza, a- częściowo tworzy azotek A1N. Zpdnie z danymi tablicy 52 prędkość palenia rośnie z za-wartoscą aluminium, jednakże tylko do pewnej granicy (45% Al); najlepsi wskaźniki świetlne wykazują masy z umiarkowanym nadmiiiem substancji palnej (36—39% Al).

_%    § 5. WIELOSKŁADNIKOWE MASY OŚWIETLAJĄCE

Jak jiż wyżej podano, podstawowymi wskaźnikami charakteryzującymi masy oświetlające są energia świetlna właściwa i liniowa jrędkość palenia.

Skłac masy oświetlającej dobiera się w zależności od prędkości paleiia, dążąc przy tym do uzyskania wartości energii świetlnej wtściwej masy równej 20—25 tys. cd.sek/g. Do opisanych wyżej nieszanin podwójnych utleniacz — substancja palna wprowadza ;ię również substancje organiczne, jak lepiszcze, oleje mineralne pokost, parafinę, stearynę i inne. Dodatki te mają na celu 2volnienie procesu palenia masy, nadanie jej odpowiedniej wytrzynałości mechanicznej i zwiększenie stałości chemicznej.

Masa o podanym niżej składzie stanowi szybko palącą się, trojak ładnicową masę    oświetlającą:

Azotan barowy    66%

Magnez    30%

Iditol lub szelak    4%

Tak zestawione    wieloskładnikowe masy mają znacznie mniej-

r/.ą pręlkość palenia niż odpowiednie mieszaniny podwójne; mają one róvni€Ż znacznie mniejszą światłość.

Przy wprowadzeniu do tych mas lepiszcz energia świetlna wła-delwa mas zawierających proszek magnesowy maleje znacznie

wolniej, niż to ma miejsce w masach z proszkiem lub pyłem aluminiowym.

Masy z aluminium, do których wprowadzono lepiszcze lub masy z grubym proszkiem aluminiowym, często iskrzą intensywnie podczas palenia.

Zjawisko iskrzenia polega na tym, że cząstki niespalonego metalu oraz rozpalone cząstki żużlu zostają wyrzucone z płomienia przez gazy tworzące się podczas palenia. Obserwując iskry przez niebieskie szkła można stwierdzić, że rozpalone cząstki metalu mają większą jaskrawość i inną barwę niż ciemnoczerwony żużel.

Pogorszenie wskaźników świetlnych mas zawierających aluminium, przy wprowadzeniu do nich lepiszcz organicznych, zapewne da się objaśnić tym, że przy iskrzeniu metal nie spala się całkowicie, wskutek czego obniża się znacznie temperatura płomienia mas. Ponadto w wyniku wprowadzenia do mas dużej ilości lepiszcz bilans tlenowy tych mas staje się wybitnie ujemny.

A więc dodawanie do mas lepiszcz lub substancji organicznych w ilościach przewyższających 5—6°/o jest niecelowe. Tym bardziej powinno się mieć na uwadze dawno znane inne sposoby zmniejszania prędkości palenia mas, odpowiednie również dla mas oświetlających, a mianowicie:

1.    Stosowanie grubych proszków metalicznych.

2.    Dodawanie do mas siarki — substancji łatwo topliwej i mało aktywnej.

Glin w masach oświetlających zawierających siarkę może częściowo utleniać siarkę dając siarczek ALS_:{. Siarczek glinowy jest jednak przejściowym produktem reakcji i w sferze zewnętrznej płomienia następuje utlenianie go tlenem powietrza. Temperatura topnienia ALS3 wynosi 1100°C.

Reakcja między glinem i siarką:

2Al + 3S = A1₂S_;} + 140 kcal

przebiega łatwo w temperaturach wysokich i tym można wyjaśnić fakt, że masy oświetlające zawierające siarkę iskrzą stosunkowo mało podczas palenia i to nawet wtedy, gdy zawierają gruby proszek aluminiowy. Wprowadzenie do mas zawierających aluminium siarki w ilości ponad 10%> prowadzi jednak do pogorszenia wskaźników świetlnych mas.

W praktyce stwierdzono, że dodawanie siarki do mieszanin azotanu sodowego lub barowego z proszkiem aluminiowym daje dobre wyniki.

155