10011 Strona104

Tablica 66

Minimalne stężenie substancji w mg na l litr powietrza, wystarczające do wywołania zapłonu

^m \ Substancja	Stężenie par mg/l
Alkohol etylowy	73
Aceton	(ih
Benzen	49
Eter etylowy	39
Benzyna	33

eteru w temperaturze 0°C znacznie przewyższa wartość podaną w tablicy 66 i dlatego eter niezawodnie zapala się nie tylko w temperaturze 0°C, ale nawet w temperaturze znacznie niższej (temperatura zapłonu —20°C).

§ 2 podział Środków zapalających i wymagania

IM STAWIANE

Wszystkie masy zapalające można podzielić na dwie zasadnicze grupy — masy z utleniaczami i bez utleniaczy.

I.    Masy z utleniaczami

1.    Termity i masy zapalające na podstawie termitów, w których podstawowym utleniaczem są tlenki metali.

2.    Masy z utleniaczami w postaci soli.

II.    Masy bez utleniaczy

1.    Produkty naftowe.

2.    -Stop elektron.

3.    Fosfor i jego związki.

4.    Inne substancje zapalające i mieszaniny.

Niekiedy z grupy II -wydziela się masy stosowane w miotaczach ognia i substancje samozapalające się w zetknięciu z powietrzem lub wodą (sód metaliczny).

Wszystkie masy zapalające powinny odpowiadać następującym wymaganiom:

1.    Powinny mieć możliwie wysoką temperaturę palenia — nie niższą niż 800—1000°C.

2.    Powinny palić się z określoną prędkością, odpowiednią do podpalania danych materiałów.

Dodać należy, że prędkość palenia mas zapalających zmienia się w szerokich granicach w zależności od rodzaju i konstrukcji środka zapalającego. I tak, palenie mas karabinowych pocisków zapalających przebiega niemal momentalnie, natomiast sprasowane masy termitowe palą się z prędkością kilku mm/sek; ciekle produkty naftowe palą się jeszcze wolniej.

3.    Masy zapalające powinny łatwo zapalać się od zwykłych mas podpałowych, gdyż stosowanie mas pośrednich bywa niejednokrotnie niepożądane.

§ 3. TERMITY

W latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia znakomity rosyjski uczony N. Bekietow przeprowadził reakcję między tlenkiem baru i glinem. W dalszych badaniach otrzymał on metale alkaliczne działając glinem na związki tych metali. W ten sposób położył on podwaliny nowej gałęzi metalurgii — aluminotermii.

N. Bekietow nazwał termitami — mieszaniny tlenków metali zdolnych do reakcji z innymi metalami i określił reakcje przebiegające w tych mieszaninach:

MO + M_t = M.O + M + Q kcal,

gdzie MO — tlenek metalu i M, — metal użyty do redukcji (glin). Reakcje te zostały nazwane przez N. Bekietowa reakcjami alumi-notermicznymi, mieszanina zaś tlenku z metalem zdolna do reakcji otrzymała nazwę termitu.

Jako przykład takiej reakcji może służyć dobrze znana reakcja termitu żelazowo-glinowego:

Fe₂0_;J + 2 Al = 2 Fe + A1₂0₃ -f- 198 kcal.

Aluminotermia znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle do otrzymywania w dużej skali takich metali, jak chrom, mangan, i innych, pozbawionych domieszek węgla. Termit żelazowo-glino-wy stosuje się powszechnie do spawania stali (spawanie szyn).

Proces palenia termitów różni się wieloma cechami od procesu palenia innych mas pirotechnicznych, mianowicie:

1.    Brakiem gazowych produktów reakcji, brakiem płomienia.

2.    Wysoką temperaturą reakcji — dla większości stosowanych termitów waha się ona w granicach od 2000 do 2800 C.

211