Układ oddechowy
Bez obecności surfaktantu wykonanie wdechu wymagałoby znacznie większej pracy mięśni oddechowych. U osób z chorymi lub słabymi mięśniami byłoby to w ogóle niemożliwe. Dlatego też niedobór surfaktantu lub niewłaściwy jego skład prowadzą do poważnych zaburzeń wentylacji płuc, co bywa przyczyną ciężkich schorzeń płuc. Jego brak u noworodków lub dzieci urodzonych przedwcześnie (wcześniaków) - przed 37. tygodniem ciąży - może prowadzić do zespołu ostrego wyczerpania oddechowego, a nawet śmierci, ponieważ wysiłek potrzebny wówczas do oddychania jest 7-10 razy większy niż normalnie, a mięśnie są jeszcze słabe (surfaktant wytwarza się około 20. tygodnia ciąży, właściwy poziom osiągając po 37. tygodniu). Dorosłym aplikuje się syntetyczny sufaktant, poleca się wzmacnianie mięśni oddechowych lub podaje tlen pod ciśnieniem.
■ na powierzchni pęcherzyków płucnych obecne są również tzw. komórki
pyłowe
□ wykazują właściwości żerne
□ pochłaniają kurz i inne zanieczyszczenia docierające do płuc z wdychanym powietrzem
Warto wiedzieć
Powietrze dostające się do dróg oddechowych nie jest całkowicie wykorzystane w procesie oddychania. W wymianie gazów nie bierze bowiem udziału powietrze znajdujące się w jamie nosowej, tchawicy, oskrzelach i oskrzelikach.
Jest to tzw. przestrzeń martwa. Skład chemiczny powietrza znajdującego się w przestrzeni martwej nie różni się od powietrza atmosferycznego.
121