43409 Kompendium Wiedzy geografii60

ANGLIA

NIEMCY

^JUOft/£

SAWICKIE

ROSJA

FRANCJA

lUSTRIA

WĘGRY

) WŁOCHY

RUMUNIA

HISZPANIA

. MOK/i: WmZlEUNB

BUŁGARIA

TURCJA

Obszar Mittdcuropy (Europy Środkowej)

Według: o - Partscha (źródło: J. ParLsch, Central Europę. Hcinemann, London 1904), b - Ncumannu (źródło: Mitteleurapa, Berlin 1915 za J. Bohdanowicz, M. Dzięcielski, Zarys geografii historycznej i politycznej cywilizacji, Wyd. Uniw. Gdańskiego 1997, s. 222)

posłannictwo Niemiec wobec narodów tej części Europy. Wiąże ono się z ideą obszaru (ziemi) narodowego (niem. Volksboden), kulturowego (Kulturboden) i politycznego (Reichsboden). Polityka hegemonizniu niemieckiego dążyła do scalenia Europy Środkowej wokół domniemanej jednolitości genetycznej obszaru pod przewodnictwem narodu niemieckiego. Nawiązuje to do starszej koncepcji Drang nach Osten („Parcie na Wschód”), której realizacja przybrała szczególnie agresywną formę propagandową, a później militarną, w okresie Niemiec hitlerowskich.

Po zjednoczeniu Niemiec w^r 1990 roku, kiedy państwo to znacznie wzmocniło swój potencjał ludnościowy i gospodarczy, pojawiły się obawy pr/cd ponownym odrodzeniem się doktryny Mittelcuropy. Według wielu polityków jedyną gwarancją neutralizacji siły ekonomicznej i aspiracji politycznych Niemiec jest przyśpieszenie procesu integracji państw w Unii Europejskiej.

Dzisiaj termin Mittcleuropa bardziej kojarzy się z geograficznym pojęciem Europy Środkowej, bez Bałkanów, ale takie rozumienie nie odpowiada realiom geopolitycznym. (Patrz hasło Geopolityczne doktryny).

MNIEJSZOŚĆ SPOŁECZNA (GRUPA MNIEJSZOŚCIOWA)

Mniejszością społeczną możemy nazwać każdą podporządkowaną grupę ludzką, postrzeganą i odróżnianą przez większą zbiorowość społeczną, składającą się z osób o uświadomionej odrębności biologicznej lub społecznej. Mniejszość taka jest bardzo często pod różnymi względami dyskryminowana.

Pojęcie mniejszości można zatem odnosić do różnych ludzkich grup podporządkowanych — np. prawidłowe jest stwierdzenie, że monarchiści w Grecji są mniejszością, ponieważ wybory powszechne w tym kraju zadecydowały o republikańskim modelu rządzenia. Najczęściej jednak mówiąc o mniejszości bierzemy pod uwagę aspekt etniczny lub narodowy. W tym kontekście mniejszością nazywamy ludność wchodzącą w skład narodu państwa o innej etnicznej większo-