44175 Zdjęcie0234 (5)

Określonego białka —charakterystycznego dla działania hormonu steroidowego.

Cykl jajnikowy można podzielić na fazę folikulamą i fazę lutealną.

Jak wspomniano wcześniej, zmiany budowy i funkcji jajników powtarzają się co 25--301|| Poniżej omówiono przebieg cyklu jajnikowego o średnim czasie trwania, a więc 28 dni.

Faza folikularna.Na początku tej fazy pod wpbf-wem gonadoliberyny podwzgórzowej następuje stopniowe zwiększanie stężenia folitropiny wydzielanej z przedniego płata ”przysadki_(ryc. 22-16). Pod jej wpływem zaczyna rosnąć, kilka pęcherzyków jajnikowych. Wydaje się, iż jest to możłiwe głównie dzięki obecności w błonie komórkowej komórek pęcherzykowych-receptorów swoistych dla fóli-tropiny, już we wczesnych, stadiach, poprzedzających wytworzenie jamy pęchęrzyko_węj.

Rozpoczynającemu się._doj rzę wąniu. pęcherzyków jajnikowych towarzyszy zwiększenie stężenia estrogenów wydzielanych przez komórki pęcherzykowe. Do prawidłowej syntezy estrogenów oprócz folitropiny konieczna jest również pewna ilość lutropiny. Hormon ten zwiększa bowiem syntezę substancji prekursorowych dla tworzenia estrogenów (są nimi androgeny); folitropina zaś aktywuje układ enzymatyczny powodujący przekształcenie androge-nów w estrogeny. Jak wspomniano poprzednio, lutropina jest hormonem działającym po połączeniu ze swoistymi receptorami błony koiriórkowej komórek docelowych.

W miarę trwania fazy foUkularnej zwiększające się stężenie rójitropiny _pr.Qy/ą.dzi do syntezy' coraz większej liczby receptorów dla lutropiny. ...

Na skutek stopniowego zwiększania stężenia estrogenów dochodzi na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego do hamowania wydzielania folitropiny z przysadki (ryc. 22-17). Odbywa się ono prawdopodobnie dzięki hamującemu działaniu dużego stężenia estrogenów, zarówno bezpośrednio na przysadkę (pętlą krótka ujemnęgO sprzężenia zwrotnego), jak leż w wyniku oddziaływania na podwzgórze (pętla długa ujemnego sprzężenia zwrotnego). To ostatnie.oddziaływanie prowadzi do hamowania wydzielania gonadolibery ny. -

Pod koniec fazy folikułarnej odpowiednio duże stężenie . estrogenów powoduje na zasadzie dodatniego sprzężenia zwrotnego nagłe zwiększenie wytwarzania i wydzielania lutropiny (dodatkowo fówniez fólitrópiny).

Tcn d_2iąlający mniej więcej w połowie cyklu płciowego mechanizm dodatniego sprzężenia zwrotnego wydaje się kluczowy dla wystąpienia owulacjL Przypuszcza się, żc bardzo duże stężenie estrogenów działa zarówno na podwzgórze (pętla długa dodatniego sprzężenia zwrotnego), pobudzając wydzielanie gonadoliberyny, jak i na przysadkę (pętla krótka dodatniego sprzężenia zwrotnego), zwiększając wrażliwość komórek wytwarzających gonadolropi-ny na działanie.po.dwzgórzowej gonadoliberyny.

Duże stężemę lutropiny (a także folitropiny) prowadzi po upływie 24—36 godzin do pęknięcia dojrzałego pęcherzyka

Rjre. 22-16. Wykresy stężeń hormonów gonadotropowych (folitropiny i lutropiny) oraz żeńskich hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu) w osoczu krwi u kobiet z prawidłowym cyklem płciowym trwającym 28 dni.

763