44865 IMGs93

4Mkoqr ponadto zwolenników czystej metody niemieckiej (niem Ę0aneAode\ inaczej czystego oralizmu (ang. purely orał method)

^toN^raie uwzględniają w procesie rewalidacji metod manualnych, uwzględniają HSpK najczęściej język ciała.

Z kolei dla manualistów w postępowaniu rewalidacyjnym znaczące są; pisane, z włączaniem języka mówionego lub z jego wykluczaniem, ■Pfelfe wykorzystywanie percepcji słuchowej, język ciała i różne systemy i Metody manualne (daktylologia, język migowy, język migany).

■ Z uwagi na sposoby rozwijania komunikacji językowej wyróżnia się dziś HMPtjtoeaiT kształcenia niesłyszących. występujące w postaci czystej bądź kombinowanej

-    system nauczania mowy dźwiękowej.

-    system nauczania za pośrednictwem pisma i daktylologii,

-    system nauczania języtowo-migowy¹⁰.

System nauczania mowy dźwiękowej w swej istocie polega na nauczaniu F. mowy i odczytywaniu z ust. Żyjący w Holandii Johann Conrad Ammann (1669-1 "Cdi. szwajcarski lekarz pracujący także jako nauczyciel niesłyszących, pierwszy opisał praktyczną metodę nauczania mowy dźwiękowej w dziele pt.

(Mświący głuchoniemy), które ukazało się w 1692 r. Ammann uglmystywał, jako znaczącą pomoc, lustro artykulacyjne (którego zastoso-wanie opisał po raz pierwszy Franz Mercurius van Helmont (1614-1699), gjM^fefeiając także odczytywanie z ust) w celu pokazania wychowankowi odm narządów artykulacyjnych; umożliwił także uczniom postrzeganie wi-bracji krtani. Ammann, autor dwu klasycznych dzieł poświęconych nauczaniu raHHgaągycit, wspomnianego Surdus Loguens, w którym po raz pierwszy UrippflMMie z ust siało się podstawowym środkiem nauczania niesłyszących, MM Disserioao de łoque!a (Rozprawa o mowie, 1700), należy do klasyków rozwoju myśli surdopedagogicznej. Zasługą Ammanna jest kompleksowej metody nauczania mowy dźwiękowej, w której, K^P^HMUMm daktylologii. znaków migowych), na zasadach równopraw-

ykorzystywaniem doznań wibracyjnych

opiso fenomenu przewodnictwa kostnego dokonali lekarz (1501-1576) oraz anatom Giovanni Filippo

IJMuetoai; Handbuch der BehlndertenpOdagoglk, Band 2,

Igrassias (1510-1580). W nauczaniu niesłyszących zjawisko przewodnictwa kostnego za pośrednictwem zębów wykorzystał Nicolo Cabeo (1581/85-1650).

Ma karcie tytułowej książki Johna Bulwera (1614-1684), angielskiego lekarza i antropologa, pt. Philocophus: or the Deaf and Dumb Man ’s Friend (Philocophus: albo przyjaciel głuchoniemego, Londyn, 1648) widnieje wizerunek niesłyszącego, który przytrzymuje zębami instrument smyczkowy wskazując, że w ten sposób odbiera dźwięki.

System nauczania za pośrednictwem pisma i daktylologii (od grec. daktylos -palec i grec. logos — mowa, słowo) - przypomnijmy - polega na nauczaniu dziecka rozumienia języka i mowy za pomocą pisma, przy czym nauczyciel i uczeń posługują się alfabetem palcowym. George Dalgarno (1626-1687) w swej pracy Didascolocophus, or the Deaf and Dumb Man ’s Tutor (Didascolo-cophus, albo wychowawca głuchoniemego), wydanej w Londynie w 1680 r. jako pierwszy przyjmuje za punkt wyjścia i podstawę nauczania języka - pismo.

W rozwoju dziecka niesłyszącego przywiązywał również szczególną wagę do pisania¹¹. Dalgarno wprowadził także alfabet palcowy, różniący się jednak strukturą i formą od alfabetu palcowego Boneta¹². W odróżnieniu od stosowanych w daktylologii, znaki alfabetu Dalgarno były przyporządkowane w określony sposób wewnętrznym partiom powierzchni dłoni.

System nauczania językowo-migowy polega na przyporządkowaniu poszczególnym pojęciom słownym znaku migowego. Metoda nauczania niesłyszących za pomocą znaków migowych została rozwinięta przez księdza de l-Epee (1712-1789) i przedstawiona w napisanej przez niego książce Institution des sourds et muets par la voie des signes methodiąues (Nauczanie głuchoniemych metodą migową, 1776 r.). W systemie nauczania języko-wo-migowym, bardziej powszechna koncepcja przekazu informacji uwzględnia niezależnie obok siebie język migowy i przekaz oralno-audytywny. Druga polega na ścisłym przyporządkowaniu mowie dźwiękowej znaków języka migowego i daktylologii.

Wspólną cechą wymienionych trzech zasadniczych koncepcji kształcenia osób z uszkodzonym słuchem jest wykorzystanie słowa pisanego. Wszystkie współczesne metody kształcenia niesłyszących uwzględniają bezspornie słowo drukowane, pismo, jako jeden z podstawowych środków rozwoju językowego tych osób. Wyróżnione przez A. Lowego trzy systemy kształcenia

K.B. C U n t e r, Schrijisprache bei Hdr- und Sprachgeschudigien Kindern. Bcdeuoag und Funklian fur Sprachaufbau und Entwicklung. Dargesiellt am Baspiel Gehórlattr Kinder, Juliua Gross, Heidelberg 1982, s. 11.

" Tamże, s. 12, 50, 51.