45095 Strona7

0    udziale poszczególnych składników w masie odpadów decyduje struktura

1    rodzaj zabudowy, poziom obsługi, sposób ogrzewania budynków oraz standard życia mieszkańców.

Zbiorcze odpady komunalne, powstające na terenach mieszkaniowych i rekreacyjnych, są mieszaniną poużytkowych części żywności, odzieży, wyposażenia gospodarstw domowych i wszelkiego rodzaju obiektów użyteczności publicznej, opakowań, dóbr kultury i oświaty, środków higieny oraz mas (różnorodnych części) usuwanych z powierzchni otwartych w ramach oczyszczania miast i osiedli wiejskich. Odpady bytowe z osiedli wiejskich różnią się składem (właściwościami) od odpadów bytowych miejskich - znacznie mniej jest w nich papieru i resztek żywności, dominują za to najtrudniejsze do zagospodarowania opakowania z tworzyw sztucznych (po nawozach, środkach ochrony roślin), metalowy i tekstylia.

5.2. WYTWARZANIE I NAGROMADZENIE ODPADÓW W ŚRODOWISKU

5.2.1. ODPADY PRZEMYSŁOWE

Aby zobrazować skalę problemu gromadzenia się odpadów w Polsce posłużmy się danymi statystycznymi z 1998 r. W tym jednym tylko roku zakłady przemysłowe wytworzyły 133 min ton odpadów, z czego na jednego mieszkańca Polski przypadło 3,4 tony odpadów, na 1 km² - 426 ton. Spośród 133 min ton odpadów 56,9% wytworzył przemysł paliwowo--energetyczny, co łącznie z odpadami przemysłu metalurgicznego stanowiło 85,6% całkowitej ilości odpadów. Z ogólnej ilości odpadów przemysłowych wytworzonych w 1998 r. ok. 69% wykorzystano gospodarczo, a 27% zostało zdeponowanych na składowiskach. Wyraźnie więc widać, że odpady są gromadzone w szybszym tempie, niż następuje ich zagospodarowanie. Prowadzi to nieuchronnie do dalszego przyrostu odpadów składowanych (tab. 2.8).

W 1998 r. nie zrekultywowana powierzchnia składowisk wynosiła 9929 ha. W wielu rejonach obciążenie powierzchni ziemi przez odpady było 8-krotnie większe niż średnia w Polsce. Województwami o szczególnie dużej powierzchni składowania są śląskie (ponad 2,7 tys. ha) i dolnośląskie

Ilość wytworzonych odpadów przemysłowych    Tabela 2.8

w Polsce i w woj. śląskim w latach 1990-98 [min tj

Odpady przemysłowe	Polska		woj. śląskie
	1990	1998	1998
Ilość wytworzonych odpadów przemysłowych ogółem	144	133	56
- wykorzystanych gospodarczo	77	92	41
- składowanych	67	36	14

(ok. 2 tys. ha). Z kolei największe powierzchnie składowisk odpadów znajdują się na terenie Krakowa, Knurowa, Jaworzna, Konina (0,28 tys. ha) oraz Jastrzębia Zdroju, Rudy Śląskiej (0,25 tys. ha).

Na terenie Polski w 1998 r. było nagromadzonych 1,8 mld ton odpadów przemysłowych, co w przeliczeiu na jednego mieszkańca kraju dawało 46 ton odpadów. W latach 1975-1998 ilość nagromadzonych odpadów zwiększyła się blisko 3-krotnie (wzrost o 1,3 mld ton), natomiast zajmowana przez nie powierzchnia została podwojona (rys. 2.29 i 2.30).

Niepokojący jest fakt terytorialnego skoncentrowania zakładów najsilniej obciążających środowisko odpadami przemysłowymi. W 1998 r. województwami o największej ilości nagromadzonych odpadów były: śląskie (40% ogólnej ilości odpadów), dolnośląskie (28%), małopolskie (9%) (tab. 2.9). W rejonie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i Legnic-ko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego jest nagromadzonych 76,6%, a wytwarzanych 72% wszystkich odpadów przemysłowych w Polsce. Na

tys. ha

Rys. 2.29. Powierzchnia składowisk odpadów przemysłowych i komunalnych

(wg GUS - Ochrona Środowiska, 1999)

153