46021 IMG21

jyski" ^w wiciu    ^aŁ,vvrtt' "“i—^,,vr * *oQ^j

„o icgo doszły Wa, rekwizytów, itp., co czasem było konflikty _can,i szukał" n«j!ep^ ^ ^ _dawa(₀ efekt pewnego dodatkowego ^ (>j^mi lS pjjawili się rodzice z innej okazji niż tylko wywiadów),,' r:^Wna spektaklu dl rodziców - oni sami zebrali jakieś wolne datki, * IŁ częścią funduszy na klasową wycieczkę.

Były jednak i raniej budujące momenty. Poza niechęcią dyrekcji, także wy. muszona na dzieciach decyzja, by tę właśnie dyrekcję uhonorować kwiatka^ kupionymi za „zarobione” pieniądze. Moment najgorszy jednak, który sam ba_r. dzo mocno przeżyłem, nastąpił na spektaklu dla nauczycieli, którzy akurat w i_Cj szkole odbywali jakąś konferencję. Najpierw przysnęli - zanim jeszcze doszło do rozpoczęcia-polem, na zakończenie, klapnęli ze dwa razy w dłonie i szyb. ciuleńko się wynieśli. Ani jeden z tych zagonionych na spektakl widzów nie pofatygował się, by choćby kurtuazyjnie dzieciom podziękować, wyrazić swoje zdanie o ich pracy. Nawet nie przypuszczałem, jak bardzo młodych ludzi to zaboli. A wyobraźcie sobie w związku z tym, jak musi czuć się aktor zawodowy, który sceną i ze sceny żyje, gdy na spektakl przyjdzie zziajana i niesforna wy. cieczka, gdy z widowni słychać szum, gdy na scenę lecą jakieś wystrzelone z procy pociski A były i takie widownie, które jeszcze bardziej niż wycieczki, zapędzane były wbrew swej woli do teatru, np. wojsko, jacyś dygnitarze, itp. Kończy się wtedy teatr „prawdziwy", taki, o jakim cały czas mówimy - teatr partnerstwa sceny i widowni.

Zapnę zaskoczę was teraz nieco mówiąc, że historia z Balladyną wcale nie kończy się na tym nieszczęsnym spektaklu dla nauczycieli. Nie pamiętam dokładnie dat, ale upłynął bodaj niecały rok, gdy przyszli kochani synkowie z koleżkami z propozycją „nie do odrzucenia". „Zaczęliśmy - Ociec ~ przygotowywać na oazie, w parafii, Jaselb, ale jakoś się to nie klei, a żaden z księży 1 i żadna z zakonnic nie ma czasu, czy nie chce nam pomóc. Proboszcz wcale nie wierzy, że coś zrobimy". Istotnie, ksiądz proboszcz elegancko i nader pedagogicznie postępując, powiedział którejś niedzieli w ogłoszeniach duszpasterskich, że młodzież oazowa przygotowuje Jasełka, ale pewnie nic z tego nie będzie. | Trzeba było mu pokazać, że jest złym prorokiem. Po wielu perypetiach jednak udało się - były Jasek i to powtarzane kilkakrotnie, zaś oaza miała wstępny kapitalik na wakacje (nb. najwięcej w wolnych datkach dał właśnie niedowia-rek-proboszcz). Nie ma czasu, by opowiadać o tym jakie to były Jasełfo, jak grane, itp. Dość, że poznało się przy tej okazji sporo ludzi. I nie mam wątpliwo-iści, że w jakiś sposób cała ta niewinna inicjatywa przyczyniła się do dosyć szybkiego zorganizowania się dzielnicy przy okazji pierwszych niewymuszonych lokalnych wyborów. A potem do społecznego wydawania lokalnej gazetki, I której sponsorami byli np. piekarz, mechanik samochodowy, a kolporterami

P^Tbowicm doświadczeniach szkolno-parafialnych pojechałem do Buffalo, po¹'. pj₀wy Jork, by prowadzić tam dodatkowe kursy o polskiej tematyce: ^s,il _IiaUkj języka, trochę historii, trochę teatru, itp. Szkopuł był jeden, ale l^aLy* Okazało się, że w mieście, w którym Polonia stanowi 20 % mieszkan-r _icSi nader nikłe zainteresowanie studiami o Polsce. Chcąc temu jakoś spró-

bofj tei

_c0 jest teatr, a me o pieicarzacn i toicainej uemoKracji. uaisza częsc ty^nl ^ ■ „okaże, że wszystko to ma ze sobą wzajemny związek. Niezadługo

* . I ___________r:„«____u

[zaradzić postanowiłem posłużyć się wypróbowanym już narzędziem ~ Miałem ze sobą przezornie tekst Jasełek, a akurat blisko było Boże godzenie. Pomysł natychmiast „kupił” znakomity polski reżyser, profesor wy-j'_ia|_U teatralnego na tamtejszym uniwersytecie, Kazimierz Braun. Ba, ale skąd wykonawców? Spośród studentów zaledwie jeden dał się namówić. Szczęśliwi w Buffalo mieszka O. Lucjan Królikowski, franciszkanin, który kil-igset polskich dzieci ocalonych z Syberii, po różnych perypetiach wywiózł do Ameryki; część z nich mieszka w Buffalo i - co naturalne - pełni dziś różne ■■tapołeczne w mikroświatku polonijnym. Tą drogą, potem z pomocą ■księży, udało się jakoś skompletować zalążek zespołu. Odrzuciliśmy Ugory różne zakusy przyporządkowania inicjatywy do jakiejś organizacji istniejącej. Byłoby łatwiej, ale przy okazji chcieliśmy złamać różne absurdalne podziały na dziesiątki skłóconych ze sobą towarzystw. I udało się. Ostatecznie w Jasełkach wystąpiło bodaj 77 osób zebranych różnymi sposobami, np. przez dopisanie tekstu „betlejemskiego” dla Przedstawiciela Polonii, przez heroiczną decyzję jednego z księży, że zagra Węża i Diabła, co złamało barierę wstydu u innych, itp. Był jeszcze jeden problem - publiczność. Niczego nie można było pizewidzieć, tym bardziej, że graliśmy Jasełka w parafii położonej w najbardziej dziś zakazanej dzielnicy miasta, dawnej dzielnicy polskiej, z której Polacy -jak to się stało w wielu miastach amerykańskich - zostali wyparci przez Murzynów. Niemal codziennie gdzieś w pobliżu była strzelanina. Nie było jednak wyjścia; musieliśmy zaryzykować.

Kościół, bo graliśmy we wnętrzu kościoła wykorzystując całą jego przestrzeń, był wypełniony. Szacunkowo liczono, że przyszło około 1 300 osób. Posypały się zaproszenia z innych parafii, nawet z niedalekiej Kanady, ale tylko z dwóch można było skorzystać, bo ludzie z zespołu ciężko i w różnych porach pracowali, bo część nie miała zalegalizowanego pobytu, itd. W sumie spektakl obejrzało jednak chyba około 3 000 widzów, co było w Buffalo wydarzeniem bez precedensu od wielu lat. Zdarzały się sytuacje wyjątkowo interesujące, np. na premierze było dwóch biskupów: rzymsko-katolickiego i narodowego kościoła. Zespół potem jeszcze przygotował kilka dalszych przedstawień; idea podobnego - jak zainicjowane w Buffalo -- wykonania Jasełek została wykorzystana w Nowym Jorku i w kilku innych parafiach polonijnych w Ameryce. Na uniwersyteckie kursy polskie zapisała się jasełkowa Śmierć - Renata i jeszcze kilka dalszych osób, tak spośród wykonawców, jak i widzów.