P»w ttmcwe mną warstwę nośną otworzoną z włókien o dużej wytrzyma-lotci aa r-riĘ.mii i atucnńc grohsasj wewnętrzną warstwę i kauczuku. Całość tes owinięta z»w alksnizowaną tkanina płócienna, lik zbudowane pasy mają małą roroąrfcwwć.dużą przyczepno-tć. giętkość i wytrzymałość zmęczeniową. W celu f^topuenu tych cech używa się na elementy nośne pasów linek poliamidowych. • mhi traci stołowych.
Ka: zarysu przekroju pasa w stanie wolnym wynosi a - 40°. Po zgięciu na kole kąt rozwarcia a zmniejsza się. Jest tym mniejszy, im mniejsza jest średnica kola. Prn zginaniu część pasa poniżej warstwy obojętnej pęcznieje, a powyżej tej warstwy zmniejsza swoją szerokość. W zależności od średnicy kola i wysokości przekroju pasa wykonuje się rowki z różnymi kątami rozwarcia a = 34°, 3o lub 38°. Wyjątkowo stosuje się rowki o kącie a = 32°. gdy mały jest stosunek djk. Stosuje się to wredy. gdy konstruktorowi szczególnie zależy na zwartości przekładni. Wówczas należy się liczyć ze zmniejszoną trwałością praa
W\nuary pasów klinowych podano w tabl. 5.2.
Obliczeniowa średnica koła. zw ana również Średnicą nominalną lub skuteczną, odpowiada warstwie obojętnej pasa. Warstwa ta nie zmienia swojej długości przy zginaniu pasa naw ijanego na koła pasowe. Znormalizowane średnice nominalne kół pasowych, a także wymiary kół rowkowych do pasów klinowych podano w tabl. 53.
Szerokość B wieńca koła rowkowego (tys. 5.9) wynosi
(5.35)
gdzie j - liczba rowków, e - podzialka, / - wymiar z rys. 5.9.
Naprężenie użyteczne pasa
gdae: S, - użyteczna siła obwodowa przekładni. A - pole przekroju poprzecznego pasa, j - liczba pasów w przekładni, k - dopuszczalne naprężenie pasa.
Orientacyjne dopuszczalne naprężenie rozciągające odniesione do całej powierzchni przekroju poprzecznego gumowych pasów klinowych, powszechnie stosowanych. wynosi około 9 MPa. W rzeczywistości naprężenia rozciągające przenoszą głównie włókna w warstwie nośnej pasa. W zależności od budowy warstwy nośne) przyjmuje się do obbezeń konstrukcyjnych przekładni podawaną przez producentów wartość charakteryzującą wytrzymałość pasa. Dla pasów krajowej produkcji podano w tabl. 5.4 moc przenoszoną przez pas klinowy w zależności od jego prędkości obwodowej, wymiarów przekroju poprzecznego pasa i od średnicy równoważnej. Średnica równoważna zależy od przełożenia przekładni; oblicz* się ją Te wzoru (5.38).
Liczbę i pasów potrzebną do przenoszenia określonej mocy N, w kW, w danych warunkach pracy można wyznaczyć następująco
N Cr N, ClC„
(3.37)
gdzie: N - moc przenoszona przez przekładnię, Nt - moc przenoszona przez jeden pas klinowy (tabl. 5.4), Cr - współczynnik trwałości pasa (tabl. 55). Cl - współczynnik zależny od długości pasa Lp (tabl. 5.6). C„ - współczynnik zależny od kąta opasania (tabl. 5.7).
Średnicę równoważną d, (tabl. 5.4) oblicza się ze wzoru
(5.38)
gdzie: d\ - średnica mniejszego koła pasowego. C, - współczynnik przełożenia przekładni (tabl. 5.8).
Kąt opasania ct| mniejszego koła (tabl. 5.7) oblicza się ze wzoru
Q| = 180° - d' 575° (5.39)
a
gdzie: d\,di- średnice kół mniejszego i większego, a - odległość pomiędzy osiami kół.
Za obliczeniową trwałość pasów klinowych można przyjąć J„ = 2-10* zmian okresów obciążeń oraz liczbę /, = 6 okresów/s. przy czym
fs=- (5.40)
Łi
gdzie: u - prędkość pasa. L - jego długość.
Z przyjętych wartości J0 i f: wynika, że trwałość pasa klinowego wynosi około 9200 godzin, co odpowiada prawie 4 lalom pracy po 8 godzin dziennie. Wartość współczynnika Cr trwałości pasa. przyjmowanego z tabl. 5.5. zależy od liczby godzin pracy na dobę.
PRZYKŁAD 5.1 Obliczyć liczbę pasów klinowych oraz ich długość w przekładni składającej się z kół o średnicach d, = 125 mm. dj = 450 mm. o odległości między osiami a = 6S0 mm i o prędkości obrotowej mniejszego kota m = 1400 obeftnut. Przyjąć średnie warunki pracy łprzeciążenie do 50*1 Przekładnia uzyskuje napęd od silnika elektrycznego trójfazowego o mocy N = 7 kW i pracuje przez 15 godzin na dobę
Rozwiązanie
1. Z tablicy 5 5 odczytuje wę wipółczymuk trwałości para Cr *■ li
2. Przełożenie przekładni wynosi i = d| /dj = 125/450= 0J7»
3. Ze wzoru (5 M) oraz z labL 54 oblicza się średnice równoważną
4. Prędkość pasa
9.16 mit
xdi*, _ * 125 -1400 * “ 1000 60 * 60000
637