50146 IMG10 (7)

318

celem zwalczania krytoryjka olchowca, zgr/ypika iwardokrywki. trociniarki czernicy przeziemików.

2)    ścinanie i niszczenie zwiniętych liści wierzchołkowych z gąsienicami nickrcslanki wierzbówki. Zabiegu tego dokonuje się w czerwcu, początkach lipca oraz od sierpnia ilu jesieni.

3)    zakładanie ciągłych rowków chwytnych typu przeciw szeliniakowego wokół plantacji i jednometrowych rowków na jej terenie. Row ki służą do odłow u zgrzypika twardokry-w ki, znaczyna dwuplamka.

Metody fizyczne. Należy tu wczesnowiosenne wypalanie plantacji, które prowadzi do zniszczenia wielu szkodników zimujących płytko pod ściółką oraz przebywających w karpach.

Metody chemiczne. Metody chemiczne są na plantacjach w iklinowych szeroko stosowane przeciwko szkodnikom liści (obowiązkowo, gdy 50*3 liści na 50% krzewów jest uszkodzona). szkodnikom pędów i karp (gdy ponad 10% jest uszkodzonych) oraz. korzeni (gdy uszkodzenia pojawiają się skupiskowo na terenie plantacji).

Szkodniki liści (jątrewki. szarynki. rynnice. naliściaki. obryzgi. śluzownice. różne ni-śliniarki i motyle) zwalcza się przez oprysk lub zamgławianie insektycydami z grupy pyrc-troidów w następujących terminach: stonki - wiosną po nalocie chrząszczy, naliściaki. obryzgi - późną wiosną, znaczyn - wczesną wiosną i w lccie. śluzownica - w końcu czerwca i w końcu sierpnia, inne - w okresie żerowania larw na liściach.

Szkodniki pędów i karp (krytoryjek olchowicc) zwalcza się preparatami fosforoorganicznymi. np. Lebaycidcm. wykonując wczesną wiosną opryski karp. oraz pyretroidami (koniec maja - oprysk żerujących chrząszczy).

Szkodniki pędów (pieniki) zwalcza się na przełomie czerwca i lipca przez drobnokm-plistc zraszanie żerujących postaci dorosłych oraz w drugiej połowic maja przez oprysk karp.

8.11. Szkodliwe owady w uprawach, plantacjach i drzewostanach olchowych

8.11.1. Szkody wyrządzane przez owady na olszy czarnej

Olcha czarna nie należy do drzew odznaczających się bogatą fauną fitofagów. Nawet polifagic/nc roślinożerne są tu niclie/nc. a do najczęściej pojawiających się należy pięd/ik przcdzimck. prządka pierścienica, brudnica nieparka, kuprówka rudnica, piast północnik. oszynda Icszc/ynówka. Z drugiej strony występujące tu wyspecjalizowane gatunki liśeio-zerne prawic stale przejawiają tendencję do masowych pojawów, jak np. hurmak olchowicc i rynmea olchowa

Wśród żerujących w drewnie owadów przeważają owady polifagiczne. a najliczniej występują ro/wicrtck nieparek, drwalntc/ek Saksesena. ryte! pospolity, trociniarka czerwicą. lor/yśniad kas/.tanówka. plamkówka. Typowymi i groźnymi szkodnikami atakującymi strzałki i pędy olchowe są krytoryjek olchowicc i przc/iemik olchowicc. Bardzo charakterystyczną cnlomofauną szkodników wtórnych odznaczają się stare olchy, są to m.in. ho-gatkowale (poraj olchowy), buczowate (bucz olchowicc) (por. hntomologia leśna T. I. rys

8.64 i 8.204). Gatunki tc, zasiedlając obumierające gałęzie i pnie drzew , nie powodują większych szkód (rys. 8.256).

Ogólnie możjia stwierdzić, że najpoważniejsze szkody są wyrządzane w uprawach i plantacjach olchowych przez krytoryjka olchowca i przeziemika olchowca. a nic wywieziony odpowiednio wcześnie surowiec olchowy bardzo szybko jest deprecjonowany przez drewnożeme gatunki polifagicznc. Dotkliwym szkodnikiem jest plamkówka. której zer deprecjonuje surowiec przeznaczony na sklejkę. Gatunki liściożcmc mają mniejsze znaczenie i bywają zwalczane tylko sporadycznie w szczególnie cennych uprawach olchowych.

8.11.2.    Szkody wyrządzane przez owady na olszy szarej

Na olszy szarej występują te same gatunki co na olszy czarnej. Ponadto, w związku z występowaniem olszy szarej także na suchych glebach, np. na terenach podgórskich, na starych gruntach rolnych, lokalne znaczenie gospodarcze mają pędraki chrabąszcza ma;.-wego jako szkodniki korzeni.

8.11.3.    Przegląd gatunków szkodliwych żerujących na olszy czarnej i olszy szarej

Rysunek 8.256

Bucz olchowiec Xiphydna camelus L. żer larw w drewnie (lot S Kmelsku

Rynnie a olchowa - Melosoma aeneum L Postacie dorosłe po przezimowaniu w ściółce pojawiają się w początkach maja i żerują na liściach olszy czarnej i szarej i por Entomologia leśna T. I. rys. 8.92). Samice składają w połowic maja na dolnej stronic liści około 300 żółtych jaj w złożach po 20-30 szt. ( rys. 8.257). Po tygodniu wy legają się larw \ które przez 3 tygodnie szkiclctyzują liście. Na liściach następuje leż pr/cp<vzw.i\ ,-r a po tygodniu pojawiają się młode chrząszcze, kiom po odbyciu żeru uzupełniającego udają się już na przełomie sierpnia i września na zimowiska, wybierając na len cel suche środowiska. W ciągu roku występuje jedna generacja.

Rysunek 8.25'

Rynmca olchowa Melasoma aeneum L - złoże jał na kiciu olchy, wśród r»ch 3 jaja drapieżnego Syrphus ribesn L (wg OgłoMna i Miedwiediewa. 1971)