164 Budynki mało- i Sredniokubaturowe ze ścianami z innych materiałów
4.3.7. Ściany z elementów gipsowych
Gips budowlany otrzymuje się w procesie rozkładu termicznego gipsu naturalnego. W wyniku prażenia w temperaturze od 120 do I60°C dwuwodny siarczan wapnia przechodzi w gips półwodny.
Do najważniejszych zalet gipsu należą: czystość ekologiczna (gips oprócz wapna wykazuje najniższy poziom promieniowania naturalnego), niska energochłonność procesów produkcyjnych, szybko przebiegający proces twardnienia, znaczna odporność ogniowa (płyty gipsowe są stosowane jako okładziny ognioodporne), mrozoodporność (po 24 godzinach od momentu związania wyroby gipsowe są w pełni odporne na działanie mrozu), stosunkowo mały ciężar objętościowy i znaczna porowatość oraz stosunkowo dobra izolacyjność termiczna Ponadto wyroby z gipsu tworzą korzystny mikroklimat wynikający z higrosko-pijności tego materiału, który wchłania nadmiar wilgoci z powietrza i oddaje ją, gdy powietrze w pomieszczeniu jest zbyt suche.
Z uwagi na stale wzrastające ceny gipsu naturalnego ważnym zagadnieniem staje się uruchomienie na większą skalę produkcji gipsu syntetycznego. Powstaje on w procesie odsiarczania spalin w elektrowniach i może zastąpić gips naturalny, przy czym materia! ten jest również czysty ekologicznie. Ma podobny skład chemiczny jak gips naturalny, różni się natomiast czasem wiązania i konsystencją oraz większą wytrzymałością.
Obecnie w Polsce są uruchamiane urządzenia do produkcji gipsu syntetycznego. a technologia jego produkcji jest stosunkowo prosta.
Z gipsu budowlanego produkowane są różnego rodzaju pustaki, bloczki i płyty. Pustaki gipsowe produkuje się ręcznie, stosując odpowiedni zestaw form. Istnieje kilka systemów (Sova, KR, Ekogips) i typów elementów gipsowych (BSP. K).
Pustaki BSP są wytwarzane od dość dawna. Elementy ścienne są produkowane jako środkowe i narożnikowe. Otwory w pustakach są wypełniane na budowie materiałem ocieplającym, np. styropianem, wełną mineralną, pianką gipsową lub wiórotrocinami zmieszanymi z wapnem hydratyzowanym w stosunku 10:1.
Istnieją dwie odmiany pustaków K: podstawowy o symbolu K-30 i narożnikowy K-35, w których symbole liczbowe oznaczają szerokość pustaka i zarazem grubość ściany. Podobnie jak w ścianach z pustaków BSP otwory wypełnia się materiałem ocieplającym, np. styropianem. Pustaki łączy się ze sobą na zapraw; cementową. W czasie produkcji do mieszanki gipsowej dodawane są składniki o właściwościach hydrofobowych, np. wapno.
Do hydrofobizacji tworzyw gipsowych stosuje się przede wszystkim dodatki krzemoorganiczne (silikony). Środki te nie zamykają porów tworzywa i tym samym umożliwiają swobodny przepływ gazów w materiale (oddychanie).
Z uwagi na to, że chłonny gips wysysa wodę z mieszanki betonowej, obniżając w rezultacie wytrzymałość betonu, należy dążyć do lego, aby powien-chnic betonowe nie stykały się z gipsowymi. Jeżeli nie da się tego uniknąć, należ) powierzchnie elementów gipsowych zaimpregnować 5-procentowym iwtwrem szarego mydła lub 2-proccntowym roztworem wodnego preparatu Ahydrosil K.
Elementy gipsowe, podobnie jak betony komórkowe i betony z wypełniaczami organicznymi, są bardzo wrażliwe na zawilgocenie, w związku z czym nic powinno się z nich wykonywać ścian fundamentowych ani ścian przyziemia do 50cm ponad terenem. Nic należy też stosować ich w pomieszczeniach, w których wilgotność powietrza przekracza 70%.
Do zabezpieczenia powierzchni gipsowych przed wpływami atmosferycznymi stosuje się środki hydrofobowe, np. preparat Silenia BS. po uprzednim ich zagruntowaniu Ahydrosilcm K. Od wewnątrz ściany gipsowe można wykańc/itO tynkiem z gipsu. tz.w. sztablaturą. płytami gipsowo-kartonowymi lub tapetą I rag ment nutrii z pustaków gipsowych typu Sova podano na rys. 4.28.
Ściany wykonuje się z pustaków Gipsblok (211|. łącząc je klejem gipsowym, przy czym grubość spoiny powinna wynosić 2-4 mm. Ostatnią (górną) wat slwę ścian wewnętrznych wykonuje się z pustaków wieńcowych, a zewnętrznych z pustaków wicńcowo-nądprożowych. Pustaki te pełnią funkcję deskowań traconych.
Przykładowy przekrój poprzeczny ściany wewnętrznej i zewnętrznej przedstawiono na rys. 4.29.
Inne rodzaje ściennych elementów gipsowych stosowanych w rozwiązaniach systemowych omówiono w rozdziale 6.
robeton gipsowy
Rys. 4.29. Fragment kuny z pustaków Oipso-blok wg |2111: / - urop żelbetowy. 2 - wieniec wewnętrzny. J - natlptoże (wieniec). 4 - wlepienie zewnętrzne. 5 - okno