52944 skanuj0186 (7)

byłby więc czynnik chemiczny g, natomiast czynnik przestrzenny r₊ \r_ odgrywałby rolę j edynie w przypadku wyboru między typami NaCl i CsCl; ten ostatni typ struktury pojawia się tylko wyjątkowo.

W konkluzji, można stwierdzić, że chociaż teoria chemiczna umożliwia przewidywanie dokładniejsze niż teoria geometryczna, te dwie teorie nie są z sobą sprzeczne. Istotnie, czynniki chemiczny i przestrzenny nie są zmiennymi całkowicie niezależnymi: występuje między nimi pewna korelacja. Również stosunek promieni jonowych jest ze względu na swą prostotę bardzo dogodnym punktem wyjścia w rozważaniach dotyczących struktury kryształów jonowych.

B. Związki MX₂

W przypadku związków MX₂ nie można sformułować reguł tak prostych jak te, które umożliwiły powiązanie trzech głównych typów struktury kryształów MX ze stosunkiem promieni jonowych. Mimo to można stwierdzić, że stosunki większe niż 0,73, pośrednie

Tablica 2.39

Stosunki r₊/r_ dla struktur MX₂ i parametry sieci

Struktura typu fluorytu			Struktura typu rutylu				Struktura typu krzemionki
		a		r+/r-	a	c		r+/r_	a c
BaF2	1,07	0,618	PdF2	0,70	0,493	0,338	Ge02	0,33	0,497 0,565
PbF2	0,99	0,593	MnF2	0,68	0,487	0,331	Si02	0,30	0,704 (krysto-
SrF2	0,95	0,578	Pb02	0,64	0,493	0,337			balit fi)
HgF2	0,84	0,554	FeF2	0,62	0,467	0,330	BeF2	0,26	0,472 0,518
Th02	0,83	0,559	CoF2	0,62	0,470	0,319
CaF2	0,80	0,545	ZnF2	0,62	0,472	0,314
uo2	0,80	0,546	MgF2	0,59	0,464	0,306
Ce02	0,78	0,540	NiF2	0,59	0,471	0,311
CdF2	0,77	0,539	Sn02	0,56	0,472	0,317
SrCl2	0,70	0,698	Os02	0,51	0,451	0,319
Zr02	0,66	0,508	Ir02	0,50	0,449	0,314
Hf02	0,64	0,51	Mo02	0,52	0,486	0,279
CuF2	0,53	0,541	wo2	0,52	0,486	0,277
			Ru02	0,49	0,451	0,311
			Ti02	0,48	0,449	0,289
			Mn02	0,39	0,438	0,286

między 0,73 a 0,41 i mniejsze od 0,41 odpowiadają liczbom koordynacyjnym kationów odpowiednio 8, ó i 4. Liczby te są charakterystyczne dla struktur typu fluorytu (8), rytylu (6) i kwarcu lub krystobalitu fi (4). Przykłady zestawione w tablicy 2.39 wskazują, że istnieje wyraźna korelacja między tymi typami struktur a stosunkami promieni jonowych.

1) Struktura typu fluorytu (CaF₂) (rys. 2.41)

Struktura fluorytu (Fm3m) jest dość podobna do struktury chlorku cezowego, lecz tylko co druga luka centralna sześcianu jest zajęta. Komórka elementarna zawiera więc

188