53073 PICT0095 (7)

Moja piosnka [II]

Trudny fos emigranta

W epoce romantyzmu wielu wybitnych artystów polskich emigrowało z kraju (Wielka Emigracja). Zdecydowali się oni na ten krok, ponieważ nie mogli tworzyć na ziemiach objętych zaborami, gdzie panowała wszechobecna cenzura oraz kontrola obywateli. Jednym z ówczesnych emigrantów był Cyprian Kamil Norwid - wybitny poeta - niezrozumiany za życia, ale doceniony po śmierci. W wierszu pt. Moja piosnka (II) opisał on ukochaną ojczyznę jako kraj piękny i przyjazny innym ludziom.

Temat tęsknoty za ojczyzną pojawia się w wielu utworach emigrantów - w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (zwłaszcza w Inwokacji i w Epilogu, choć całe dzieło przesiąknięte jest tęsknotą) czy W pamiętniku Zofii Bobrówny i w Hymnie (Smutno mi, Boże...) Juliusza Słowackiego.

Forma wiersza

Moja piosnka (II) swą formą przypomina litanię. Składa się z sześciu zwrotek - każda z nich kończy się słowami: „Tęskno mi, Panie...”. Trochę to podobna konstrukcja do Hymnu (Smutno mi, Boże...) Juliusza Słowackiego, w którym słowa „Smutno mi, Boże” funkcjonują na zasadzie refrenu. Adresatem wypowiedzi poetyckiej jest Bóg, któremu „ja” liryczne, pielgrzym - tułacz zwierza się ze swej tęsknoty za ojczyzną. Nadawca występuje w pierwszej osobie, o czym świadczą zwroty: „tęskno mi”, „nie wiem”. Jest to liryka bezpośrednia, która ma charakter refleksyjny.

Język wiersza jest prosty i zrozumiały dla czytelnika. Rzeczy* wiście utwór przypomina nieco rzewną, ludową piosenkę. W tym wierszu artysta odszedł od trudnego, elitarnego, pełnego neologizmów artystycznych i nawiązań do świata kultury języka na rzecz wzruszającej prostoty.

Tęsknota za ojczyzną

znowu przebywać wśród ludzi, którzy są szczerzy i „mają tak za tak - nie za nie”. W szóstej -ostatniej zwrotce utworu - dramatycznie przedstawia swoją samotność i nieszczęście. Zdaje sobie jednak sprawę z tego, iż stan ten już nie ulegnie zmianie.

Ojczyzna oczyma emigranta

Moja piosnka (II) ukazuje ojczyznę widzianą oczyma emigranta.

Z tej perspektywy często idealizuje się utraconą ojczyznę, wspomina się ją z melancholią.

I tak w tym wierszu Polska została ukazana jako kraj, w którym „kruszynę chleba / Podnoszą z ziemi przez uszanowanie”. Polska opisana została jako kraj religijny, w którym ludzie mają poszanowanie dla chleba, znają wartości moralne, są życzliwi oraz pomocni. Osoba mówiąca czuje się na emigracji osamotniona, tęskni za ojczyzną.

Podobną sytuację ukazał Juliusz Słowacki w wierszu pt. W pamiętniku Zofii Bobrówny. Ukazał tam swoją tęsknotę i miłość do opuszczonego przez niego kraju. Te utwory różnią się jednak sposobem ujęcia obrazu oraz formą. W pamiętniku Zofii Bobrówny )cst wpisem do pamiętnika, zaś Moja piosnka (II) ma formę modlitwy.

W pierwszej zwrotce „ją” liryczne przedstawia ojczyznę jako kraj religijny, a rodaków jako ludzi wdzięcznych Bogu za Jego dary oraz błogosławieństwa: Gdzie kruszynę chleba Podnoszę z ziemi przez

uszanowanie Dla darów Nieba...

W dwóch kolejnych zwrotkach Polacy ukazani są jako ludzie z zasadami, którzy nie krzywdzą innych, szanują przyrodę i znają jej wartość:

Gdzie winą jest dużą Popsować gniazdo na gruszy

bocianie,

Bo wszystkim służą...

Mają oni również świadomość swoich tradycji i obyczajów. Rodacy są życzliwi oraz przyjaźnie nastawieni do innych.

W zwrotce czwartej osoba mówiąca w wierszu wyraża swoją tęsknotę do kobiety, którą wyjeżdżając z kraju, opuściła. Wspomina ją, chociaż nie wie, gdzie ona teraz mieszka i co robi:

Tęskno mi (...) do rzeczy innej, Której już nie wiem, gdzie leży mieszkanie.

W zwrotce przedostatniej wyznaje, że jest już zmęczony tęsknotą i ciągłym rozmyślaniem o ukochanej ojczyźnie. Chciałby on

71