Na podstaw ie porównania charakterystyki dla obu rodzajów silników można zaobserwować wyraźną różnicę w ich przebiegu, która wynika z odmiennego sposobu zasilania Wytłumaczenie przebiegu charakterystyki mocy częściowych może bvć dokonane podobnie jak przy opisie charakterystyki pełnej mocy (rozdz. 4)
Sposób regulacji obciążenia silnika o zapłonie iskrowym polega na celowym dławieniu przepływu powietrza przez przemykanie przepustnicy, a więc celowym ograniczaniu ty . Zmniejszenie otwarcia przepustnicy powoduje, przy danej prędkości obrotowej silnika, zwiększenie prędkości ładunku w kanale ssącym w okolice przepustnicy i związany z nim. proporcjonalny do kwadratu prędkości, wzrost miejscowych oporów przepływu. Jednocześnie spada podciśnienie w gardzieli gaźmka, co łącznic powoduje ograniczenie ilości mieszanki paliwowo-powietrznęj przedostającej się do cylindra, a tym samym zmniejszenie wartości współczynnika napełnienia (przebieg współczynnika napełnienia w funkcji prędkości obrotowej przedstawiono w rozdz. 8). Zmiany sprawności ogólnej silnika obrazuje przebieg jednostkowego zużycia paliwa odwrotnie proporcjonalny do sprawności ogólnej. Zmiany współczynnika nadmiaru pow ietrza wynikają z regulacji i działania urządzeń dodatkowych gażnika. Zjawiska te powodują łącznic zmniejszenie momentu obrotowego, mocy użytecznej i sekundowego zużycia paliwa.
Krzywe momentu obrotowego dla coraz mniejszych mocy częściowych charakteryzuje przesuwanie położenia maksimum w stronę mniejszych wartości prędkości obrotowej lub nawet poza zakres pracy silnika, z jednoczesnym zwiększeniem szybkości opadania krzywych w miarę wzrostu prędkości obrotowej Wiąże się to ze zwiększeniem elastyczności silnika, objawiającym się w mniejszych zmianach prędkości obrotowej pod wpływem zmian obciążenia silnika
Rys. 5.3 Schemat charakterystyki prędkości owej dla silnika o zapłonie samoczynnym wyposażonego w dwuzakresowy regulator prędkości obrotowej dla różnych położeń dźwigni sterującej wydatkiem pompy wtryskowej
W silnikach o zapłonie samoczynnym uzyskiwanie mocy częściowych odbywa się przez zmniejszenie wydatku pompy wtryskowej. Ponieważ w przewodzie ssącym nie ma żadnego elementu przysłaniającego, ilość powietrza przedostającego się do cylindra jest niezależna od wydatku pompy (w rzeczywistości występuje jej niewielkie zmniejszenie przy większych dawkach, wynikające z silniejszego nagrzewania się powietrza w silniku pracującym przy większych obciążeniach). Dlatego można przyjąć, że przebieg jest taki sam dla wszystkich mocy częściowych W wyniku zmniejszenia ilości paliwa wtryskiwanego do tej samej ilości powietrza, otrzymuje sic proporcjonalnie większy współczynnik nadmiaru powietrza i odpowiednio mniejsze wartości momentu obrotowego i zużycia paliwa