48524 skanuj0014$ 25

10.    Takim obrazom, pieried issledowatielem dannogo razdieła naszego pis’ma wstajet srazu riad zadacz.

Szap. Osn.

11.    Ja tiebia lublu i, sledowatielno, nie mogu nie żełat’ izbawit’ tiebia ot triewog.

Szap. Osn.

12.    Kromie togo, morfołogiczeskije granicy mieżdu czasticaini-morfiemami i słowami woobszcze usłowny i tiekuczi.

Winogr. R. jaz.

Polskich odpowiedników tych wyrazów czy wyrażeń (a więc np.: w ten sposób, w tej sytuacji, w tych warunkach, wobec tego, wskutek tego, oprócz tego, poza tym itd. nie ujmuje się w przecinki.

W interpunkcji rosyjskiej widać również szerszy niż u nas zakres stosowania przecinka przed wyrażeniami porównawczymi, np.:

13.    Czas za czasom probiegali, kak siekundy.

Szap. Osn. Szap. Osn.

14.    U mienia bolsze samolubija, czem u niego.

Inna właściwość interpunkcji rosyjskiej to umieszczanie przecinka przed przy-dawkami imiesłowowymi w takich zastosowaniach, w których u nas przecinka brak np.:

15. Osobyj tip priedstawlajut soboju priłożenija, otnosiaszczijesia k otsutstwujuszczemu w dannom priedłożenii imieni suszczestwitielnomu.

Szap. Osn. Szap. Osn. Szap Osn.

16.    Obosoblennyje obstojatielstwa, wyrażennyje diejepriczastijami.

17.    Obosoblennyje obstojatielstwa, wyrażennyje nie diejepriczastijami.

Nawet interpunkcja czeska, która w zasadniczych rysach jest bardzo zbliżona do naszej, w pewnych szczegółach od niej odbiega. Np. brak w niej przecinków przed spójnikami utożsamiającymi:

18. Skladba neboli syntax; chlorid sodny ciii kuchyńska sol.

Prav. ćesk. pr.

Nie stosuje się też przecinka między nazwą miejscowości a datą, np.:

19. V Praze (dne) 9. kvetna 1957.

Prav. ćesk.pr.

Dwojaką interpunkcję stosuje się tam przy wykrzyknikach, w zależności od tego, czy są uważane za samodzielne, czy nie. Np. obok interpunkcji:

20.    Ach, jak je tu krasne!

Praw. Ćesk. pr.

21.    lnu, co vam mam rikat!

Tamże

—jest też możliwa taka:

22.    Ach jak je tu krasne!

Tamże

Tamże

Tamże

23.    Ach co ty vis!

24.    Oh kdybyste vedeli!

W języku czeskim panuje też większa swoboda w zakresie interpunkcji imiesłowów nieodmiennych. Np. można pisać tak:

' 25. Zver nikym nejsouc plasena pobihala cestou necestou.

Prav. ćesk. pr.

26. Stojice na rozcesti rozhllżeli se okolim.

Tamże

— lub

27.    Zver, nikym nejsouc plasena, pobihala cestou necestou.

Tamże

28.    Stojice na rozcesti, rozhllżeli se okolim.

Tamże

Przedstawione różnice między interpunkcją polską z jednej strony a rosyjską i czeską z drugiej dotyczą oczywiście szczegółów drugorzędnych; w głównych, podstawowych zasadach systemy te, zwłaszcza polski i czeski, są sobie bardzo bliskie. Gdyby szło o systemy interpunkcyjne różniące się między sobą w zakresie podstawowych zasad, należałoby wymienić interpunkcję niemiecką i francuską.

W interpunkcji niemieckiej decydującą rolę odgrywają kryteria składniowe; na nich jedynie opierająsię zalecenia dotyczące stosowania lub pomijania znaków' interpunkcyjnych. Nie znajdujemy tam śladu jakiejkolwiek motywacji rytmiczno-przestankowej. Składniowa motywacja użycia znaków interpunkcyjnych wnika w najdrobniejsze szczegóły. Tak np. kilkanaście drobiazgowych