54007 Obraz (1571)

270 IslolJi, cel i zakres analizy koszlów

Struktura kosztu jednostkowego wyrobu A w wybranych przedsiębiorstwach grupy kapitałowej jest następująca (w %):

Wyszczególnienie	Wskaźniki struktury
	AWAR	ARKO	ARGA	ELRO
I. Materiały bezpośrednie	47,4	47,3	45,8	48,8
2. Wynagrodzenia z narzutami	26,9	28,6	28,0	29,8
3. Pozostałe koszty bezpośrednie	6,5	7,3	6,2	6,5
4. Koszty wydziałowe	10,9	9,8	12,4	8,8
5. Koszty ogólnozakładowe	5,2	3,7	4,4	3,3
6. Koszty sprzedaży	3,1	3,3	3,2	2,8
Koszt jednostkowy	100,0	100,0	100,0	100,0

Największy udział w koszcie jednostkowym mają w tych przedsiębiorstwach materiały bezpośrednie (od 45,8% w przedsiębiorstwie ARGA do 48,8% w przedsię biorstwie ELRO) oraz wynagrodzenia (od 26,9% w przedsiębiorstwie AWAR do 29,8% w przedsiębiorstwie ELRO).

Znaczne zróżnicowanie między przedsiębiorstwami występuje w zakresie kosztów wydziałowych: najmniejszy jest ich udział w przedsiębiorstwie ELRO (8,8% w koszcie jednostkowym), natomiast największy w przedsiębiorstwie ARGA (12,4% kosztu jednostkowego); w przedsiębiorstwie AWAR wynosi on 10,9%. Różnie kształtuje się też poziom kosztów ogólnozakładowych: jest on najniższy w przedsiębiorstwie ELRO, gdzie wynosi 3,3% kosztu jednostkowego, natomiast najwyższy w przedsiębiorstwie AWAR, wynosząc 5,2% kosztu jednost kowego.

Z danych tych można wnioskować, iż w przedsiębiorstwie AWAR istnieją możliwości zmniejszenia kosztu jednostkowego.

Średni koszt jednostkowy wyrobu A dla grupy kapitałowej wynosi:

1420 x 230 zł + 1050 x 245 zł + 1500 x 225 zł + 1340 x 215 zł --= 227,8 zł.

1420+1050+1500+ 1340

Jednostkowy koszt wyrobu A w przedsiębiorstwie AWAR jest wyższy jedynie o 2,20 zł od przeciętnego kosztu w wybranych firmach grupy kapitałowej. Za pozytywne należy uznać to, że w tym przedsiębiorstwie koszty bezpośrednie są stosunkowo niskie, natomiast koszty pośrednie można by obniżyć np. przez zwiększenie rozmiarów sprzedaży. W przypadku obniżenia kosztów pośrednich na jeden wyrób istnieje szansa zmniejszenia kosztu jednostkowego, co w sytuacji jednolitej ceny na ten wyrób w grupie kapitałowej oznacza wzrost zysku, a w odniesieniu do ceny ustalanej w poszczególnych firmach — stwarza możliwość obniżenia ceny.

S.4. Analiza obniżki kosztów

lY/cdsiębiorstwa, ze względu na niezbyt wysoki rozwój charakteryzujący gospodarkę naszego kraju, nie mogą polegać na zwiększaniu rentowności gospodarowania (w aspekcie wzrostu zysku) poprzez zwiększanie przychodów za sprzedaży.

( zynnikiem takim jest natomiast obniżka kosztów, co oznacza, że obniżka kosztów staje się ważniejsza niż utrzymanie kosztów w dotychczasowej wysokości — staje się celem priorytetowym.

Oddziaływanie na obniżkę kosztów powinno być traktowane jako jedno / podstawowych zadań systemu kierowania przedsiębiorstwem.

W tym działaniu szczególnego znaczenia nabierają wszelkie sygnały pochodzące / rynku. Oznacza to uwzględnianie, przy projektowaniu wyrobu i opracowywaniu procesu technologicznego, preferencji klienta co do funkcji użytkowych produktu i oczekiwań co do jego ceny. W konsekwencji oczekiwania klientów wywierają istotny wpływ na poziom kosztów produkcji, począwszy od idei opracowania wyrobu poprzez jego wytwarzanie aż do momentu sprzedaży.

Największe możliwości obniżki kosztów istnieją na etapie projektowania, ponieważ znacznie trudniej jest zredukować koszty niejako już „tkwiące” w wyrobie z racji nadania mu określonych cech użytkowych i estetycznych. Ponadto zmnicj szanie kosztów daje niewielki efekt, kiedy produkcja jest w fazie realizacji, gdyż wówczas zarówno technologia, technika, jak i organizacja produkcji są ustalone i względnie stałe. Odnosi się to w szczególności do produkcji masowej, zautomaty/.o wanej, w której warunki wytwarzania wyrobu wyznaczają znaczącą część kosztów.

Metodą prezentującą przedstawione podejście do wyrobu i jego wytwarzania, a jednocześnie mającą ścisły związek z obniżką kosztów jest analiza wartości.

Najczęściej przez pojęcie analizy wartości rozumie się szczególnego rodzaju postępowanie, którego celem jest ujawnianie zbędnych kosztów, tj. takich, które nic podnoszą ani jakości, ani trwałości innych cech. szczególnie pożądanych przez odbiorców. Analizę wartości należy postrzegać jako specyficzny sposób analizy funkcji realizowanych przez produkty w aspekcie spełnienia ich przy najniższych kosztach, co czyni z tej analizy szczególnie poszukiwaną metodę obniżania kosztów. Na zwiększenie atrakcyjności analizy wartości wpływa fakt, że ten sposób badania relacji między wartością użytkową produktów a kosztem ich wytwarzania, zmierza jący do obniżenia kosztów produkowanych wyrobów, ma także na celu podnoszenie jakości wyrobów. Istotą tej metody obniżki kosztów jest to, iż decydujące znaczenie ma proces twórczy w zakresie konstrukcji wyrobów — stąd jest ona domeną specjalistów z danej dziedziny (technologów).

Tradycyjne podejście do obniżania kosztów jest bezpośrednio związane ze spadkiem kosztów jednostkowych na skutek zmniejszania ilości zużycia materiałów, nakładów pracy, energii, usług obcych itp. oraz stosowania niższych cen za opatrzeniowych, stawek płac, taryf itd. W tym rozumieniu przez pojęcie obniżki kosztów rozumie się spadek kosztów wyrażany kwotowo lub w postaci wskaźnika procentowego.