54083 SAM63 (2)

fefefca poKyka iią------w O IXXI wWm CMww KwmiM. May, ludzi*. wydv«mia

lenie caratu, ale nowy rząd kontynuował walkę po stronie Ententy. W związku z tym rządom zachodnim tnadno było, ze względu na twego rosyjskiego sojusznika, otwarcie popierać sprawę polską.

Dopiero rewolucja bolszewicka (październikowa) spowodowała, że związki Rosji z mocarstwami zachodnimi zostały zerwane. Tak więc rewolucja bolszewicka z jednej strony stanowiła zagrożenie dla całej Europy, w tym dła Polski (o czym Polacy przekonali się już wkrótce - pflHęgK wojny w 1920 r.). ale z drugiej strony obiektywnie dopomogła sprawie polskiej. Wtedy to zwłaszcza Francja - najważniejszy przyszły sojusznik Polski - mogła przestać oglądać się na Rosję. Byt to więc w dziejach Polski rozbiorowej okres, w którym mogła odrodzić się nic-podlegta Rzeczpospolita. Drugi raz w najnowszych dziejach Rzeczypospolitej koniunktura taka wystąpi u schyłku 1989 r., gdy załamywanie się systemu radzieckiego pozwoli Polsce odzyskać suwerenność

i wprowadzić system oparty na demokracji parlamentarnej, państwie prawa i gospodarce wolnorynkowej.

Gdy przegrywające 1 wojnę światową Niemcy podpisały 11 listopada 1918 r. zawieszenie broni, ziemie polskie w całości znajdowały się pod kontrolą pokonanych, kapitulujących, a do tego pogrążonych w rewolucyjnym chaosie dwu państw centralnych (Niemiec i Rosji). Rosja nie tylko była pogrążona w wyniszczającej wojnie domowej, ale również traktowana wrogo przez świat zachodni. W tej sytuacji w listopadzie 1918 r. nic nie mogło przeszkodzić odrodzeniu się państwa polskiego. Rada Regencyjna rozwiązując się, przekazała pełnię władzy w ręce Józefo Piłsudskiego jako Naczelnika Państwa. Piłsudski 10 listopada wrócił do Warszawy z internowania, 11 listopada otrzymał dowództwo wojskowe, a 14 listopada został Naczelnikiem Państwa. Polskę pod jego przywództwem czekała jednak, trwająca następne kilka lat, walka o granice.

Pierwszym istotnym posunięciem, niebagatelnym w kwestii granic, byt wybuch powstania wielkopolskiego - zbrojnego wystąpienia polskich mieszkańców Wielkopolski przeciwko władzy niemieckiej. Wielkopolanie domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Polski, która w tym czasie umacniała swą niepodległość. W grudniu 1918 r. dotarły do Wielkopolski informacje o przyjeździe Ignacego Paderewskiego do Polski.

Polskie środowiska patriotyczne zaprosiły go do Poznania, co wywołało ogromne poruszenie pośród Polaków. Chcąc zapobiec demonstracjom politycznym, Urząd Spraw Zagranicznych Rzeszy zakazał pianiście przyjazdu do miasta. Nie udało się jednak zatrzymać pociągu wiozącego Paderewskiego do Poznania i 26 grudnia 1918 r. przybył on do stolicy Wielkopolski. Wręczenie nakazu opuszczenia miasta uniemożliwiła niemieckim oficerom Polska Straż Ludowa. Wielka manifestacja towarzysząca przyjazdowi Paderewskiego i jego przemówieniu wzburzyła Niemców, którzy w odwecie zorganizowali przemarsaLod-działów wojskowych przez miasto. W następstwie tych^padko^s

? MU01BA £